จีน-ฟิลิปปินส์ตกลงลดความตึงเครียดทะเลจีนใต้
36 0C
Thailand
Thailand
ขอบคุณภาพจาก Asia News Network
4/7/2024
จีนและฟิลิปปินส์ตกลงจะฟื้นฟูความไว้วางใจและสร้างความเชื่อมั่นในทะเลจีนใต้ ซึ่งการเจรจาดังกล่าวมีขึ้นช่วงสองสัปดาห์หลังจากการปะทะกันใกล้บริเวณสันดอนโธมัสที่สองซึ่งเป็นพื้นที่พิพาท จนทหารฟิลิปปินส์ได้รับบาดเจ็บ และเพิ่มความเสี่ยงที่จะเกิดความขัดแย้งร้ายแรง
ข้อตกลงดังกล่าวเกิดขึ้นหลังเจ้าหน้าที่ของทั้งสองฝ่ายจัดการเจรจาที่ "ตรงไปตรงมาและสร้างสรรค์" เกี่ยวกับทะเลจีนใต้ในกรุงมะนิลาเมื่อวันอังคารที่ผ่านมา (2 ก.ค.) ซึ่งการประชุมดังกล่าวนำโดยรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการต่างประเทศจีน เฉิน เสี่ยวตง และรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการต่างประเทศฟิลิปปินส์ เทเรซา ลาซาโร หลังความตึงเครียดทางทะเลเพิ่มสูงขึ้นในปีที่ผ่านมา (2023) โดยทั้งสองฝ่ายปะทะกันซ้ำๆ ในภารกิจเสริมกำลังของฟิลิปปินส์ไปยังสันดอนโธมัสที่สอง ซึ่งเรือรบเก่าแก่ที่เรียกว่า บีอาร์พี เซียร์รา มาเดร จอดประจำการตั้งแต่ปี 1999 เพื่อทำหน้าที่เป็นด่านหน้าทางทหารอันห่างไกลของกรุงมะนิลา
ขณะเดียวกัน เหตุรุนแรงครั้งล่าสุดเกิดขึ้นจากการเผชิญหน้าระหว่างหน่วยยามฝั่งจีนและเรือรบฟิลิปปินส์เมื่อวันที่ 17 มิถุนายน (2024) โดยเจ้าหน้าที่ของจีนขึ้นเรือของกองทัพเรือฟิลิปปินส์และยึดอาวุธปืนโดยใช้มีดและหอก ซึ่งถือเป็นการแทรกแซงครั้งแรกนับตั้งแต่กฎใหม่ของจีนมีผลบังคับใช้เมื่อวันที่ 15 มิถุนายน (2024) ซึ่งอนุญาตให้หน่วยยามฝั่งของจีนกักตัวชาวต่างชาติที่บุกรุกเข้าไปในน่านน้ำที่จีนประกาศว่าเป็นของตนเอง
ส่วนเมื่อวันที่ 2 กรกฎาคมที่ผ่านมา ฟิลิปปินส์กล่าวว่า “ทั้งสองฝ่ายตระหนักดีว่ามีความจำเป็นที่จะต้องฟื้นฟูความไว้วางใจ สร้างความเชื่อมั่นใหม่ และสร้างเงื่อนไขที่เอื้อต่อการเจรจาและการมีปฏิสัมพันธ์ที่มีประสิทธิผล”
“ทั้งสองฝ่ายหารือเกี่ยวกับจุดยืนของตนบนสันดอน Ayungin (ชื่อท้องถิ่นฟิลิปปินส์ของสันดอนโธมัสที่สอง) และยืนยันความมุ่งมั่นของพวกเขาที่จะลดความตึงเครียดโดยไม่กระทบต่อจุดยืนของตน” แถลงการณ์ของฟิลิปปินส์ ระบุ พร้อมเสริมว่า “ยังคงมีความแตกต่างที่สำคัญอยู่”
การเจรจาวันที่ 2 กรกฎาคมที่ผ่านมา ที่เรียกว่าการประชุมกลไกการปรึกษาหารือทวิภาคีในทะเลจีนใต้ครั้งที่ 9 เป็นการเจรจาที่เริ่มขึ้นในปี 2017 ซึ่งประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ของจีนได้เห็นด้วยกับประธานาธิบดีโรดริโก ดูเตอร์เต ของฟิลิปปินส์ในขณะนั้น เพื่อจัดตั้งการเจรจานี้ในปี 2016 โดยการประชุมครั้งล่าสุดจัดขึ้นที่นครเซี่ยงไฮ้เมื่อวันที่ 17 มกราคมที่ผ่านมา (2024) ซึ่งทั้งสองฝ่ายเห็นพ้องที่จะดำเนินการหารือเกี่ยวกับความร่วมมือทางทะเลระหว่างหน่วยยามฝั่ง และการประชุมทางวิชาการระหว่างนักวิทยาศาสตร์และนักวิชาการเกี่ยวกับความร่วมมือทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีทางทะเล
นอกจากนี้ จีนและฟิลิปปินส์ก็ยังตกลงจะจัดการประชุมทวิภาคีครั้งที่ 10 ในจีน แม้จะยังไม่ได้ระบุวันที่ที่เจาะจงก็ตาม
ขณะเดียวกัน แม้ว่านักวิเคราะห์จะยินดีกับสัญญาณเชิงบวกสำหรับสันติภาพ แต่ก็มีสัญญาณเพียงเล็กน้อยที่ทั้งสองฝ่ายพร้อมที่จะถอยกลับการอ้างอำนาจอธิปไตยของตน
นางลาซาโรกล่าวว่า ฟิลิปปินส์จะ “ไม่หยุดยั้งในการปกป้องผลประโยชน์ของตน รวมถึงส่งเสริมอธิปไตยและเขตอำนาจศาลในทะเลฟิลิปปินส์ตะวันตก”
ขณะที่แถลงการณ์เกี่ยวกับการประชุม กระทรวงการต่างประเทศของจีนกล่าวว่าประเทศดังกล่าวย้ำอธิปไตยเหนือหมู่เกาะหนานซา รวมถึงเหรินอ้ายเจียว โดยหมายถึงชื่อจีนสำหรับหมู่เกาะสแปรตลีย์และสันดอนโทมัสที่สองตามลำดับ พร้อมเรียกร้องให้ฟิลิปปินส์ “หยุดการละเมิดทางทะเลและการยั่วยุทางทะเลโดยทันที” และทำงานร่วมกับจีนเพื่อจัดการสถานการณ์ในเหรินอ้ายเจียวเพื่อคลี่คลายสถานการณ์
ด้าน ดร.ติง ตัว รองผู้อำนวยการสถาบันกฎหมายและนโยบายทางทะเล สถาบันแห่งชาติเพื่อการศึกษาทะเลจีนใต้ในประเทศจีน มองว่านี่เป็นสัญญาณเชิงบวกที่การเจรจายังคงดำเนินต่อไปในระดับรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการต่างประเทศ
“ตราบใดที่ทั้งสองฝ่ายยังคงพูดคุยกันต่อไป ก็มีโอกาสที่จะหลีกเลี่ยงความขัดแย้งและลดความตึงเครียด” เขากล่าวกับสเตรทส์ไทมส์ โดยสังเกตว่าพวกเขาตกลงกันในการประชุมครั้งที่ 10 เพื่อจะรักษาแรงผลักดันเชิงบวกของการเจรจา “นี่เป็นการส่งสัญญาณว่ามีความตั้งใจร่วมกันที่จะยกเลิกการเรียกร้องที่เป็นที่ถกเถียงกันมากขึ้นในตอนนี้ และใช้กลไกการเจรจานี้เพื่อจัดการความแตกต่างและป้องกันอุบัติเหตุไม่ให้เกิดขึ้น”
ดร.ติงเสริมว่าจุดขัดแย้งที่เป็นไปได้คือฟิลิปปินส์ยังคงตั้งใจที่จะขนส่งวัสดุก่อสร้างเพื่อเสริมกำลังเรือรบเซียร์รา มาเดรหรือไม่ และจีนจะใช้มาตรการใดในการตอบโต้ แต่ไม่ว่าการเจรจาจะมีผลกระทบในทางปฏิบัติต่อการผ่อนคลายความตึงเครียดในทะเลหรือไม่ ดร.ติงกล่าวว่าเขา “มองโลกในแง่ดีอย่างระมัดระวัง” ซึ่งฟิลิปปินส์อาจไม่ซื่อตรงต่อข้อตกลงร่วมกัน หรือสหรัฐฯ อาจแทรกแซงสถานการณ์นี้ต่อไป
ปักกิ่งอ้างว่าประธานาธิบดีดูเตอร์เตได้ทำ “ข้อตกลงของสุภาพบุรุษ” กับจีนเมื่อปลายปี 2021 ว่ามะนิลาจะไม่ซ่อมแซมเรือรบเซียร์รา มาเดร ขณะที่ฝ่ายบริหารของประธานาธิบดีเฟอร์ดินานด์ มาร์กอส จูเนียร์ ระบุว่าไม่มีเอกสารหรือบันทึกใดๆ ที่จะพิสูจน์ได้ว่ามีข้อตกลงดังกล่าวอยู่
สันดอนโธมัสแห่งที่ 2 ในหมู่เกาะสแปรตลีย์ตั้งอยู่ในเขตเศรษฐกิจจำเพาะของฟิลิปปินส์ แต่ก็อยู่ในเส้นประ 9 เส้นอันกว้างใหญ่ที่จีนอ้างถึง ซึ่งระบุว่าเป็นพื้นฐานทางประวัติศาสตร์สำหรับการอ้างสิทธิในพื้นที่ส่วนใหญ่ของทะเลจีนใต้
ดร. Collin Koh จากสถาบันนานาชาติศึกษา S. Rajaratnam ในสิงคโปร์กล่าวยินดีต่อการเจรจา โดยบอกว่าการเจรจาดังกล่าวสอดคล้องกับยุทธศาสตร์ของฟิลิปปินส์ในการแสดงความโปร่งใสในการจัดการกับพฤติกรรมก้าวร้าวที่เพิ่มขึ้นของจีนในทะเลพิพาท
เขากล่าวว่าการเจรจายังเป็นประโยชน์ต่อปักกิ่ง “เพราะพวกเขาไม่ต้องการถูกมองว่าเป็นคนเลว” แต่ก็สงสัยว่ากลไกการสื่อสารจะมีประสิทธิภาพในการระงับข้อพิพาทในระยะยาวหรือไม่
IMCT News
