.
36 0C
Thailand
Thailand
ขอบคุณภาพจาก mfa.go.th
19/7/2024
ไทยได้รับความสนใจจากภูมิรัฐศาสตร์จากการเสนอตัวเป็นสมาชิก BRICS เมื่อกลุ่มเศรษฐกิจเกิดใหม่ซึ่งรวมถึงจีนและรัสเซียจัดการประชุมสุดยอดในเดือนตุลาคม ในเวลาเดียวกันกับที่เริ่มกระบวนการยาวนานหลายปีในการเข้าร่วม OECD ที่มีตะวันตกเป็นแกนนำ
เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว มาริษ เสงี่ยมพงศ์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศของไทยเยือนจีนและอินเดียอย่างเป็นทางการเป็นครั้งแรก ซึ่งทั้งคู่เป็นสมาชิกผู้ก่อตั้ง BRICS ก่อนที่จะเปิดสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุนในซาอุดีอาระเบีย ซึ่งเป็นฐานที่มั่นแห่งแรกในตะวันออกกลาง
นักการทูตไทยกล่าวว่าสมาชิก BRICS ทั้ง 5 ประเทศ ได้แก่ บราซิล รัสเซีย อินเดีย จีน และแอฟริกาใต้ ต่างยอมรับคำขอเข้าสมัครสมาชิกของไทย นอกจากนี้ กลุ่ม BRICS ยังพยายามติดต่ออินโดนีเซียและมาเลเซีย ซึ่งมาเลเซียก็สมัครเข้าเป็นสมาชิกด้วย
อย่างไรก็ตาม การที่รัสเซียติดต่อบุคคลสำคัญในพรรคเพื่อไทยซึ่งเป็นพรรครัฐบาลนั้นถูกวิพากษ์วิจารณ์ในประเทศไทย เนื่องจากสมาชิก BRICS สื่อถึงสัญลักษณ์ทางภูมิรัฐศาสตร์มากกว่าสาระสำคัญทางเศรษฐกิจ ยกเว้นจีน ประเทศสมาชิก OECD แซงหน้าเศรษฐกิจกลุ่ม BRICS เมื่อปีที่แล้ว (2023) ในฐานะตลาดส่งออกที่ใหญ่ที่สุดของไทย
ด้านไทยระบุอย่างเป็นทางการว่าเป็นกลางในเรื่องการเพิ่มความตึงเครียดระหว่างสหรัฐฯ และจีน ไทยเข้าร่วมการซ้อมรบประจำปีกับสหรัฐฯ ในฐานะพันธมิตรตามสนธิสัญญา แต่กำลังเติบโตทางเศรษฐกิจใกล้ชิดกับจีนมากขึ้นผ่านการค้าและการลงทุน
ด้านผู้กำหนดนโยบายมองว่าการสมัคร OECD เป็นโอกาสในการปฏิรูปเศรษฐกิจและระบบการกำกับดูแลของไทยในระยะสั้นและระยะกลาง แต่ผลประโยชน์ในระยะยาวของประเทศอยู่ที่เศรษฐกิจของกลุ่ม BRICS
“ลมแห่งการเปลี่ยนแปลงกำลังพัดผ่านเวทีระหว่างประเทศแล้ว และเรากำลังวางตำแหน่งตัวเองในกรณีที่ลมแห่งการเปลี่ยนแปลงนี้คงอยู่ถาวร และจีนและกลุ่มใหม่นี้กำลังเติบโต” รศ.ดร.ปณิธาน วัฒนยากรณ์ อาจารย์ประจำคณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยระบุ
ขณะเดียวกัน กระทรวงการต่างประเทศของไทยก็ระบุว่า กำลังทบทวนกฎหมายและระเบียบข้อบังคับที่จำเป็นต้องแก้ไขเพื่อให้สอดคล้องกับมาตรฐานที่เข้มงวดของ OECD เช่น กฎหมายต่อต้านการทุจริต ในส่วนของการเป็นสมาชิก BRICS นั้น “ไม่มีผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจที่ชัดเจนในแง่ของมาตรการการค้าหรือภาษี แต่ก็ไม่มีข้อจำกัดที่ชัดเจนเช่นกัน” ตัวแทนกระทรวงกล่าวต่อคณะกรรมาธิการความมั่นคงแห่งชาติของรัฐสภาเมื่อวันที่ 4 กรกฎาคม (2024) ซึ่งคณะกรรมาธิการความมั่นคงแห่งชาติแจ้งว่าประเทศไทยสามารถเข้าร่วม BRICS ในฐานะผู้สังเกตการณ์ก่อนได้ แทนที่จะรีบเร่งเป็นสมาชิกเต็มตัว หลังกังวลว่าไทยจะเข้าข้างรัสเซีย ซึ่งถูกกีดกันจากนานาชาติตั้งแต่การรุกรานยูเครนในปี 2022
“รัสเซียรู้ดีว่าการมีสมาชิก BRICS ใหม่เพิ่มขึ้นในช่วงดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีในปีนี้จะช่วยลดการรับรู้ถึงความโดดเดี่ยวของรัสเซียได้” Prashanth Parameswaran นักวิจัยจาก Wilson Center ซึ่งเป็นสถาบันวิจัยในวอชิงตันกล่าว
BRICS ก่อตั้งขึ้นในปี 2009 เพื่อเป็นเวทีสำหรับเศรษฐกิจกำลังพัฒนาที่มีพื้นที่และประชากรจำนวนมาก ซึ่งกำลังก้าวขึ้นมาเป็นผู้นำในภูมิภาค แม้ว่าบราซิล อินเดีย และแอฟริกาใต้จะมีเสียงเท่าเทียมกันในการประชุมกลุ่ม BRICS แต่ “การเข้าร่วมกลุ่ม BRICS ไม่ใช่เรื่องฟรี เพราะกลุ่มนี้ถูกมองว่าเป็นแนวทางของจีน-รัสเซียมากกว่า” Parameswaran กล่าว
ขณะที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศของไทย ได้ประกาศคำร้องของไทยในการเข้าร่วมกลุ่ม BRICS เมื่อเดือนมิถุนายน เมื่อเขาและแพทองธาร ชินวัตร หัวหน้าพรรคเพื่อไทยซึ่งเป็นพรรครัฐบาล เข้าร่วมกับรัฐมนตรีต่างประเทศของกลุ่ม BRICS ในรัสเซีย
บุคคลสำคัญของ BRICS ยินดีที่จะรักษาความสัมพันธ์กับรัสเซีย รวมทั้งการที่นายกรัฐมนตรีเศรษฐา ทวีสิน เชิญให้ประธานาธิบดีรัสเซีย วลาดิเมียร์ ปูติน เดินทางเยือนอย่างเป็นทางการ ซึ่งนำไปสู่การยกเว้นวีซ่าสำหรับนักท่องเที่ยวรัสเซียในเวลาต่อมา
ขณะเดียวกัน รศ.ดร.ปณิธานมองว่า การดำเนินนโยบายต่างประเทศในลักษณะเฉพาะบุคคลเช่นนี้เป็น “ดาบสองคม โดยจะเกิดประโยชน์หากความสัมพันธ์ส่วนตัวเสริมนโยบายอย่างเป็นทางการ ในทางกลับกัน ก็อาจจะเกิดปัญหา หากปล่อยให้ความสัมพันธ์ส่วนตัวชี้นำนโยบายอย่างเป็นทางการหรือก่อให้เกิดความขัดแย้งทางผลประโยชน์”
ขณะที่มาริษเขียนบน X ว่า เจ้าหน้าที่จีนได้เชิญแพทองธาร ชินวัตร หัวหน้าพรรคเพื่อไทย ซึ่งเป็นลูกสาวของทักษิณ ชินวัตร ไปพบปะพูดคุยกับ “นักการเมืองรุ่นใหม่”
ส่วนที่กรุงนิวเดลี มาริษได้เข้าพบกับสุบราห์มันยัม ไจชังการ์ รัฐมนตรีต่างประเทศของอินเดีย และตาน ฉ่วย รัฐมนตรีต่างประเทศเมียนมาที่ปกครองด้วยระบบทหาร เพื่อหารือเกี่ยวกับอาชญากรรมข้ามชาติและทางหลวงไตรภาคีที่เชื่อมภาคตะวันออกเฉียงเหนือของอินเดียกับชายแดนด้านตะวันตกของไทยผ่านเมียนมา โดยทางหลวงสายนี้อยู่ระหว่างการก่อสร้างตั้งแต่ปี 2012 แต่ถูกขัดขวางโดยความขัดแย้งภายในเมียนมา โดยเฉพาะอย่างยิ่งบริเวณชายแดนของเมียนมากับอินเดียและไทย
IMCT News
