'ทรัมป์' จะยึดครองคลองปานามาได้จริงหรือไม่?

ขอบคุณภาพจาก Britannica

27-12-2024

     โดนัลด์ ทรัมป์ ว่าที่ประธานาธิบดีสหรัฐฯ คนต่อไป เล็งเป้าหมายไปที่คลองปานามา ทำให้เกิดปฏิกิริยาตอบโต้จากปานามาซิตี้ และทำให้ผู้สังเกตการณ์ศึกษาว่า วอชิงตันจะยึดครองเส้นทางน้ำสำคัญทางยุทธศาสตร์นี้ได้หรือไม่

     ทรัมป์พิสูจน์ให้เห็นว่า เขายังคงเป็นตัวโกงตัวฉกาจในสัปดาห์นี้ ด้วยโพสต์บนโซเชียลมีเดียที่กลายเป็นไวรัลหลายโพสต์เกี่ยวกับความปรารถนาของสหรัฐฯ ที่จะยึดคลองปานามาและกรีนแลนด์ รวมถึงเปลี่ยนแคนาดาให้เป็นรัฐที่ 51 ซึ่งดูเหมือนว่าปานามาจะไม่เข้าใจ 'เรื่องตลก' นี้ หลังประธานาธิบดีโฆเซ่ ราอูล มูลิโน ได้ใช้โซเชียลมีเดียเน้นย้ำว่า "ทุกตารางเมตร" ของคลอง "เป็นของปานามาและจะยังคงเป็นของปานามาต่อไป"

ทรัมป์โต้กลับว่า "เราคงต้องรอดูกันต่อไป!"

สำหรับคลองปานามาซึ่งคิดเป็นประมาณ 6% ของการค้าทางทะเลทั่วโลก ลดระยะทางการเดินทางระหว่างมหาสมุทรแปซิฟิกและมหาสมุทรแอตแลนติกลง 8,000 ไมล์ทะเลหรือมากกว่า (มากถึง 22 วัน) ทำหน้าที่เป็นจุดคอขวดสำคัญทางเศรษฐกิจและยุทธศาสตร์มานานกว่าศตวรรษ โดยใช้เวลาส่วนใหญ่อยู่ภายใต้การควบคุมของสหรัฐฯ

คลองขนาดใหญ่ที่มีความยาว 81.5 กิโลเมตรและกว้าง 33-150 เมตรนี้ สามารถข้ามได้โดยเรือภายในเวลาเพียง 8-10 ชั่วโมง ทำให้ปานามาได้รับรายได้จากการขนส่งถึงกว่า 3,500 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ

คลองปานามาเปิดทำการในปี 1914 หลังจากใช้เวลากว่าทศวรรษในการก่อสร้างภายใต้การควบคุมและการเงินของสหรัฐฯ โดยมีต้นทุนเทียบเท่ากับกว่า 15,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ในปัจจุบัน โดยสหรัฐฯได้ควบคุมเขตคลองปานามาหลังได้รับสัมปทานในปี 1903 หลังจากรับรองเอกราชของปานามาจากโคลอมเบีย และปกป้องอย่างหวงแหนจนถึงปี 1999

เมื่อปานามาถูกโอนกลับคืนสู่ปานามาตามเงื่อนไขของสนธิสัญญาปี 1979 ซึ่งบรรลุผลสำเร็จบางส่วนเนื่องจากสหรัฐฯ เกรงว่าอิทธิพลของสหภาพโซเวียตจะเพิ่มมากขึ้นในละตินอเมริกา ทำให้สหรัฐฯ ยังคงรักษาสิทธิ์ในการพิทักษ์คลองนี้ไว้ตลอดไป

คลองนี้พิสูจน์ให้เห็นแล้วว่ามีผลกระทบต่อการขนส่งทางทะเลทั่วโลกมากจนนำไปสู่การสร้างเรือขนส่งสินค้าเทกองขนาดใหญ่ประเภทของตัวเอง ซึ่งรู้จักกันในชื่อ Panamax โดยมีความจุบรรทุกสินค้า 60,000-80,000 ตัน

ไม่ว่าเขาจะพูดเล่นหรือไม่ก็ตาม แต่ทรัมป์ไม่ใช่สมาชิกพรรครีพับลิกันคนแรกที่วิพากษ์วิจารณ์สนธิสัญญาปี 1979 เพราะโรนัลด์ เรแกนเคยทำเช่นนั้นในช่วงหาเสียงในปี 1976 และ 1980 แต่ล้มเลิกความคิดนี้ไม่นานหลังจากเข้ารับตำแหน่ง

โทมัส เพาเคนที่ 2 ผู้เชี่ยวชาญด้านกิจการภูมิรัฐศาสตร์และนโยบายการค้ามองว่า ทรัมป์ “แค่พูดเล่นๆ” และไม่มีวิธีทางกฎหมายใดที่สหรัฐฯ จะฟื้นคืนการควบคุมคลองปานามาได้จริง

     นอกจากจะเน้นย้ำถึง “ปฏิกิริยาตอบสนองที่มากเกินไป” ต่อคำพูดที่สื่อและเจ้าหน้าที่ระดับสูงของเขาพูดเล่นแล้ว การที่ทรัมป์พูดถึงคลองปานามาก็เพื่อแก้ปัญหาการเรียกเก็บค่าธรรมเนียมจากผู้ส่งสินค้าของสหรัฐฯ มากเกินไป โดยเขาขู่ว่าจะ “ลดอัตราค่าขนส่งลง” และจะถามว่าคู่แข่งทางการค้าของสหรัฐ โดยเฉพาะจีน ได้รับการปฏิบัติพิเศษหรือไม่ เพาเคนกล่าว

“จริงๆ แล้ว มันเป็นเพียงกรณีง่ายๆ ของการต้องการเจรจาต่อรองอัตราค่าขนส่งที่ต่ำลง จากนั้นก็พูดเล่นๆ ว่าสหรัฐฯ อาจพยายามยึดครองคลองปานามาและเข้าควบคุมมัน แน่นอนว่าทุกคนที่สามัญสำนึก รวมทั้งผู้ที่อ้างว่าเป็นนักการทูต เจ้าหน้าที่สื่อ และแม้แต่ผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมาย ควรรู้ว่าทรัมป์ไม่สามารถควบคุมคลองปานามาได้ หากปานามาไม่อนุญาตให้ทำเช่นนั้น”

     นอกจากนี้ เพาเคนก็ยังเชื่อว่า คลองดังกล่าวอาจกลายเป็นจุดศูนย์กลางของการเผชิญหน้าระหว่างจีนกับสหรัฐฯ ได้ แต่ก็เฉพาะ "หากปักกิ่งและวอชิงตันเลือกที่จะเริ่มและจุดชนวนสงครามการค้า" แทนที่จะนั่งลงและตกลงกันเรื่อง "ข้อตกลงใหญ่" ที่ทั้งสองฝ่ายจะเห็นว่ายุติธรรม - เช่นข้อตกลงการค้าระยะที่หนึ่งที่บรรลุในช่วงปลายปี 2019

IMCT News

ที่มา https://sputnikglobe.com/20241226/what-makes-panama-canal-important-and-are-trumps-threats-to-seize-it-realistic-1121278667.html