เปิดแผนรัสเซีย ดึงสหรัฐฯ-ยุโรป-อินเดีย ซื้อก๊าซ Arctic LNG 2 สร้างดุลอำนาจใหม่

21-3-2025

     สำนักข่าว Bloomberg รายงานเมื่อวันที่ 18 มีนาคมว่า รัสเซียกำลังดำเนินการเชิงรุกในการเจรจากับผู้ซื้อก๊าซธรรมชาติเหลว (LNG) จากโครงการ Arctic LNG 2 หลังจากที่คาดว่าสหรัฐฯ อาจผ่อนคลายหรือยกเลิกมาตรการคว่ำบาตรต่อโครงการพลังงานขนาดใหญ่นี้  รายงานซึ่งอ้างอิงจากแหล่งข่าวที่ไม่เปิดเผยชื่อระบุว่า บริษัท Novatek ผู้พัฒนาโครงการ Arctic LNG 2 กำลังทาบทามผู้ซื้อจากสหรัฐอเมริกา ยุโรป และอินเดีย ก่อนที่ประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ อาจพิจารณาลดหรือยกเลิกการคว่ำบาตรต่อโครงการพลังงานนี้ ซึ่งถือเป็นส่วนหนึ่งของการ "ลดความตึงเครียดในความสัมพันธ์ครั้งใหม่" (New Detente) ระหว่างรัสเซียและสหรัฐฯ ที่กำลังเริ่มต้นขึ้น

    ที่น่าสนใจคือ ผู้บริหารระดับสูงรายหนึ่งที่ถูกอ้างถึงในรายงานได้นำเสนอแนวคิดนี้ว่าเป็น "วิธีการต่อกรกับจีนที่กำลังเติบโตขึ้น" โดยชัดเจน สะท้อนให้เห็นถึงมิติทางภูมิรัฐศาสตร์ของโครงการพลังงานนี้

    จากมุมมองของผู้ซื้อทั้งสามกลุ่ม ซึ่งล้วนมีความสัมพันธ์ที่มีปัญหากับจีน การเข้าซื้อก๊าซจาก Arctic LNG 2 จะส่งผลให้ปริมาณก๊าซที่จะจัดสรรให้กับปักกิ่งลดน้อยลง นอกจากนี้ ยังเปิดโอกาสให้กลุ่มผู้ซื้อเหล่านี้สามารถผลักดันจีนออกจากโครงการขนาดใหญ่นี้ได้อย่างสมบูรณ์ หากพวกเขาร่วมกันชดเชยเงินลงทุนที่สูญเสียไปหลังจากที่บริษัทเอกชนจีนได้ถอนตัวออกจาก Arctic LNG 2 เนื่องจากมาตรการคว่ำบาตรของสหรัฐฯ

สถานการณ์นี้อาจประสบความสำเร็จได้มากขึ้น หากญี่ปุ่นและเกาหลีใต้ ซึ่งมีผลประโยชน์คล้ายคลึงกันเข้ามามีส่วนร่วมด้วย การเคลื่อนไหวดังกล่าวอาจบีบให้จีนต้องพึ่งพา LNG จากแหล่งอื่นที่มีราคาแพงกว่า เช่น ออสเตรเลียและกาตาร์ ซึ่งทั้งสองประเทศเป็นพันธมิตรของสหรัฐฯ และการส่งออกของประเทศเหล่านี้อาจถูกกองทัพเรือสหรัฐฯ สกัดกั้นได้ง่ายกว่าในกรณีที่เกิดวิกฤตในภูมิภาคเอเชีย ซึ่งจะเป็นการสร้างแรงกดดันอย่างมหาศาลต่อจีนในสถานการณ์ดังกล่าว

ในบริบทของสงครามเย็นครั้งใหม่ รัสเซียวางตัวเป็นกลางในความขัดแย้งระหว่างจีนกับสหรัฐฯ เช่นเดียวกับที่จีนวางตัวเป็นกลางในความขัดแย้งระหว่างรัสเซียกับสหรัฐฯ โดยทั้งสองประเทศต่างให้ความสำคัญกับผลประโยชน์แห่งชาติตามที่ผู้นำของแต่ละประเทศกำหนดกรอบและเข้าใจ

จีนไม่ต้องการเสี่ยงต่อความโกรธเคืองของสหรัฐฯ ด้วยการฝ่าฝืนมาตรการคว่ำบาตรที่สำคัญของสหรัฐฯ จึงถอนตัวออกจาก Arctic LNG 2 ในขณะที่ผลประโยชน์ของรัสเซียอยู่ที่การมอบสิทธิพิเศษให้ชาติตะวันตกในการเข้าถึงโครงการขนาดใหญ่เดียวกันนี้ เพื่อเป็นแรงจูงใจให้สหรัฐฯ กดดันยูเครนให้ยอมประนีประนอม

      ด้วยเหตุนี้ ผลประโยชน์ของรัสเซียและจีนจึงไม่สอดคล้องกันในประเด็นนี้และพลวัตที่เกี่ยวข้อง อย่างไรก็ตาม คาดว่าทั้งสองประเทศจะบริหารจัดการความแตกต่างระหว่างกันอย่างรับผิดชอบตามปกติภายใต้จิตวิญญาณแห่งความเป็นหุ้นส่วนที่มีอยู่

    แนวทางดังกล่าวสอดคล้องกับผลประโยชน์ของสหรัฐฯ ที่กำลังเปลี่ยนแปลง โดยเฉพาะเมื่อพิจารณาว่าสหรัฐฯ ต้องการให้จีนปฏิบัติตามมาตรการคว่ำบาตรบางส่วนอย่างไม่เป็นทางการ รวมถึงกรณีนี้และอื่นๆ เพื่อกดดันรัสเซียในสงครามยูเครน ขณะที่ในปัจจุบันกำลังพิจารณาลดหรือยกเลิกการคว่ำบาตรต่อรัสเซีย (อาจเป็นไปในลักษณะทยอยดำเนินการเป็นระยะ) ดังนั้น ข้อตกลง Arctic LNG 2 จึงอาจเป็นวิธีการหนึ่งในการกดดันจีนได้ สหรัฐฯ อาจไม่ได้วางแผนเรื่องนี้ไว้ล่วงหน้า แต่น่าจะเป็นการปรับตัวอย่างยืดหยุ่นตามสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไป อันเนื่องมาจากความทนทานที่น่าประทับใจของรัสเซียในความขัดแย้งกับยูเครน

    มาตรการคว่ำบาตรไม่ได้ทำให้รัสเซียล้มละลาย อุตสาหกรรมการทหารของรัสเซียไม่ได้ล่มสลาย และรัสเซียไม่ได้ถอนทหารออกจากยูเครน กลับกัน รัสเซียสามารถค่อยๆ ยึดพื้นที่ได้เพิ่มขึ้นและขณะนี้กำลังเข้าใกล้จุดเปลี่ยนสำคัญที่อาจยุติความขัดแย้งหรือทำให้สถานการณ์ยกระดับขึ้นอย่างรุนแรง สหรัฐฯ ไม่ต้องการให้รัสเซียบรรลุเป้าหมายสูงสุด (โดยเฉพาะด้วยวิธีการทางทหาร) ในขณะที่รัสเซียอาจไม่ต้องการเสี่ยงกับสิ่งที่สหรัฐฯ อาจทำเพื่อหยุดยั้งหากเกิดการบรรลุผลสำเร็จ ด้วยเหตุนี้ ทั้งสองฝ่ายจึงเริ่มการเจรจากันในช่วงเวลานี้

    การประนีประนอมเชิงปฏิบัติที่ทั้งสองฝ่ายกำลังหารือกันอาจนำไปสู่การที่รัสเซียตกลงหยุดยิงเพื่อแลกกับการผ่อนคลายมาตรการคว่ำบาตรบางส่วน ซึ่งอาจช่วยฟื้นฟูความสัมพันธ์แบบพึ่งพากันในระดับหนึ่งระหว่างรัสเซียกับชาติตะวันตกที่นำโดยสหรัฐฯ เพื่อวางรากฐานสำหรับข้อตกลงที่ครอบคลุมในอนาคต  ในอนาคตอาจมีเงื่อนไขอื่นๆ ที่เป็นประโยชน์ร่วมกันในข้อตกลงหยุดยิงที่ทั้งสองฝ่ายอาจบรรลุ แต่ประเด็นด้านพลังงานน่าจะมีบทบาทสำคัญในการผลักดันให้ทั้งสองฝ่ายสามารถตกลงกันได้

    โครงการ Arctic LNG 2 และ Nord Stream ซึ่งเป็นโครงการพลังงานขนาดใหญ่ที่มีความสำคัญระดับโลกของรัสเซีย จึงอาจมีบทบาทโดดเด่นในชุดของการประนีประนอมเชิงปฏิบัติใดๆ กับสหรัฐฯ  เมื่อพิจารณาร่วมกัน โครงการทั้งสองนี้สามารถรวมสหรัฐฯ สหภาพยุโรป และประเทศในภูมิภาคอินโด-แปซิฟิก เช่น อินเดีย ญี่ปุ่น และเกาหลีใต้ เข้าด้วยกัน ส่งผลให้เกิดเครือข่ายผู้มีส่วนได้ส่วนเสียโดยตรงทั่วทั้งยูเรเซียในการรักษาและต่อยอดการหยุดยิงในยูเครน   ปัจจัยเหล่านี้อาจเป็นสิ่งที่นำไปสู่การบรรลุข้อตกลงชั่วคราวระหว่างประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูติน และประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ในท้ายที่สุด

---

IMCT NEWS : Image: Novatek

ที่มา https://asiatimes.com/2025/03/arctic-lng-2-deal-could-underwrite-us-russia-detente/