5 สิ่งที่ปักกิ่งต้องการจากการพบกันระหว่างทรัมป์กับสี จิ้นผิง

30-10-2025

  ความตึงเครียดกำลังเพิ่มสูงขึ้นก่อนการพบกันในวันพฤหัสบดีนี้ระหว่าง ประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ของสหรัฐฯ และ ประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ของจีนที่ประเทศเกาหลีใต้ ขณะที่ทั้งสองฝ่ายพยายามหาทางคลี่คลายความตึงเครียดทางการทวิภาคีที่ทวีความรุนแรงขึ้น

  ระหว่างทางไปเกาหลีใต้ซึ่งเป็นจุดหมายปลายทางสุดท้ายของการเยือนเอเชียสามประเทศของเขา ทรัมป์กล่าวว่า เขาตั้งตารอที่จะได้พบกับประธานาธิบดีสีของจีน และ “จะมีปัญหาหลายอย่างที่ได้รับการแก้ไข”

“ความสัมพันธ์กับจีนเป็นไปได้ด้วยดีมาก” ทรัมป์กล่าวจากบนเครื่องแอร์ฟอร์ซวันเมื่อวันพุธ เพียงไม่กี่ชั่วโมงก่อนที่กระทรวงการต่างประเทศจีนจะยืนยันว่า สี จิ้นผิง จะพบกับทรัมป์ที่เมืองปูซาน

ฝั่งวอชิงตันได้ส่งสัญญาณถึง “ชัยชนะ” ที่อาจเกิดขึ้นหลายประการ ตั้งแต่การชะลอการจำกัดการส่งออกแร่หายากของจีน ไปจนถึงข้อตกลงในการแยกกิจการของ TikTok ในสหรัฐฯ ออกจากบริษัทแม่ ByteDance ที่ตั้งอยู่ในปักกิ่ง อย่างไรก็ตาม ฝั่งปักกิ่งกลับเลือกที่จะไม่แสดงท่าทีมากนัก

ความมองโลกในแง่ดีของทรัมป์สะท้อนรูปแบบที่คุ้นเคย — นั่นคือ การที่สหรัฐฯ มักเข้าใจผิดเกี่ยวกับศักยภาพและผลประโยชน์ของจีน

นักวิเคราะห์ระบุว่า สิ่งที่อยู่ในใจของผู้นำจีนมากที่สุดมีดังนี้:

1. เสถียรภาพ (Stability)

แนวทางของรัฐบาลทรัมป์ที่ดำเนินไปแบบเฉพาะหน้า แตกต่างจากแนวทางของปักกิ่งที่เน้นความมั่นคงและความต่อเนื่อง “จีนต้องการความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจและการค้าที่มีเสถียรภาพและเอื้อต่อกันมากกว่า”

จื่อเฉิน หวัง นักวิจัยและผู้อำนวยการฝ่ายการสื่อสารระหว่างประเทศแห่งศูนย์วิจัย Center for China and Globalization ในกรุงปักกิ่ง กล่าว เขาคาดว่า ข้อตกลงอาจรวมถึง “การหยุดยิงบางรูปแบบ เพื่อไม่ให้เกิดการตอบโต้กันไปมาระหว่างสหรัฐฯ และจีนอีกต่อไป”

2. การลดภาษีศุลกากร (Tariff reduction)

ข้อเรียกร้องที่เป็นรูปธรรมที่สุดของปักกิ่งคือ การให้สหรัฐฯ ลดหรือยกเลิกภาษีศุลกากรที่เรียกเก็บกับสินค้าจีน ภาษีเหล่านี้เพิ่มขึ้นมากกว่าสองเท่าภายในเวลาเพียงสองสัปดาห์เมื่อเดือนเมษายน ก่อนที่ทั้งสองฝ่ายจะตกลง “พักชำระภาษี” เป็นเวลา 90 วัน โดยระยะเวลาผ่อนผันล่าสุดจะหมดลงในช่วงกลางเดือนพฤศจิกายน

อย่างไรก็ตาม ความไม่แน่นอนยังคงอยู่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งหลังจากที่ทรัมป์ขู่จะเรียกเก็บ ภาษีใหม่สูงสุดถึง 100% ซึ่งอาจมีผลบังคับใช้ในเดือนหน้า แต่ก่อนที่เครื่องบินของทรัมป์จะลงจอดที่เกาหลีใต้เมื่อวันพุธ เพียงไม่กี่นาที เขาได้กล่าวว่า เขาคาดว่าจะลดภาษีที่เชื่อมโยงกับยาเฟนทานิลจากสินค้าจีน ก่อนการพบกับประธานาธิบดีสี

“ธุรกิจจำเป็นต้องมีความแน่นอน ตอนนี้พวกเขาไม่มีเลย” แคเมอรอน จอห์นสัน หุ้นส่วนอาวุโสของบริษัทที่ปรึกษา Tidalwave Solutions ในเซี่ยงไฮ้ กล่าว พวกเขา “ต้องการความมั่นคงในโครงสร้างภาษีศุลกากร”

  ในขณะเดียวกัน จีนก็กำลัง “กระจายความเสี่ยง” — ขณะที่การส่งออกไปยังสหรัฐฯ ลดลง การส่งออกไปยังภูมิภาคอื่นของโลกกลับเพิ่มขึ้น นับตั้งแต่รอบความตึงเครียดระหว่างสหรัฐฯ-จีนครั้งก่อนในปี 2018 เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ได้แซงหน้าสหภาพยุโรป กลายเป็นคู่ค้ารายใหญ่ที่สุดของจีนในเชิงภูมิภาค

3. การผ่อนคลายข้อจำกัดทางเทคโนโลยี (Tech easing)

ข้อจำกัดของสหรัฐฯ ที่มีต่อการเข้าถึงชิป Nvidia และเทคโนโลยีขั้นสูงอื่น ๆ ของสหรัฐฯ โดยบริษัทจีน ได้เข้มงวดมากขึ้นในช่วงสามปีที่ผ่านมา ขณะนี้ยังไม่แน่ชัดว่า Nvidia จะสามารถกลับมาทวงส่วนแบ่งตลาดในจีนได้หรือไม่ หลังจากที่บริษัทระบุว่า ส่วนแบ่งตลาดของตนในจีน ลดลงเหลือศูนย์

“สิ่งที่ชาวจีนเองต้องการจริง ๆ คือไม่อยากถูกจำกัดทางเทคโนโลยีมากนัก” แคเมอรอน จอห์นสัน กล่าว “คำถามคือ สหรัฐฯ จะหยุดแค่นี้ไหม? หรือจะดำเนินต่อไปอีกเรื่อย ๆ?”

เมื่อวันพุธ ทรัมป์ได้กล่าวเป็นนัยว่า ข้อจำกัดการส่งออกชิป AI รุ่นใหม่ของ Nvidia — โดยเฉพาะหน่วยประมวลผลกราฟิก Blackwell (GPU) — อาจถูกหยิบยกขึ้นมาหารือระหว่างการพบกับประธานาธิบดีสี

แม้ว่าปักกิ่งยังคงต้องพึ่งพาเทคโนโลยีขั้นสูงจากสหรัฐฯ ในระยะสั้น แต่เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว ผู้นำระดับสูงของจีนได้เน้นย้ำแผน สร้างและพัฒนาเทคโนโลยีภายในประเทศ ในช่วงห้าปีข้างหน้าอย่างจริงจัง

4. การค้ากับประเทศอื่น ๆ (Trade with other countries)

จีนเริ่มแสดงความระมัดระวังมากขึ้นเรื่อย ๆ เมื่อการดำเนินนโยบายทางการค้าและเทคโนโลยีของสหรัฐฯ เริ่มส่งผลกระทบเป็นลูกโซ่ต่อความสัมพันธ์ระหว่างจีนกับประเทศอื่น ๆ

ปักกิ่งกำลังใช้ อิทธิพลของตนในตลาดแร่หายาก (rare earths) เป็นเครื่องต่อรองเพื่อตอบโต้ข้อจำกัดด้านเซมิคอนดักเตอร์ของวอชิงตัน โดยเมื่อวันที่ 9 ตุลาคม จีนได้ขยาย ระเบียบการอนุญาตส่งออกแร่หายาก ให้ครอบคลุมถึงผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนประกอบของแร่หายากจากจีนแม้เพียง 0.1% — รวมถึงชิปขั้นสูงบางประเภทด้วย

อะไรคือสิ่งที่กระตุ้นให้จีนตอบโต้เช่นนี้?

นักวิเคราะห์ชี้ไปที่ กฎระเบียบใหม่ของสหรัฐฯ เมื่อวันที่ 29 กันยายน ซึ่งได้ขยายข้อจำกัดไปถึงบริษัทสาขาย่อยที่ถือหุ้นโดยบริษัทจีนที่ถูกขึ้นบัญชีดำ (blacklist) ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อบริษัทจีนมากถึง 20,000 แห่ง

หวัง จากศูนย์วิจัย Center for China and Globalization ยังชี้ให้เห็นว่า คำสั่งของรัฐบาลเนเธอร์แลนด์เมื่อวันที่ 30 กันยายน ที่ให้เข้าควบคุมกิจการของ Nexperia — บริษัทผลิตชิปสัญชาติดัตช์ซึ่งเป็นบริษัทย่อยของจีนที่อยู่ในบัญชีดำของสหรัฐฯ — น่าจะเป็นอีกหนึ่งปัจจัยสำคัญที่ผลักดันให้ปักกิ่งตอบโต้

เมื่อวันจันทร์ที่ผ่านมา ข้อตกลงทางการค้าระหว่างสหรัฐฯ กับมาเลเซียได้มีการเพิ่มเงื่อนไขใหม่ โดยกำหนดให้ กัวลาลัมเปอร์ต้องไม่ร่วมมือกับ “ประเทศที่สาม” ในลักษณะที่ทำให้สินค้าของสหรัฐฯ เสียเปรียบ พร้อมทั้งเรียกร้องให้มาเลเซีย ไม่บั่นทอนมาตรการจำกัดเทคโนโลยีของสหรัฐฯ

“ภาคธุรกิจก็วิตกกังวลกับเรื่องนี้เช่นกัน เพราะมันอาจลุกลามไปสู่สถานการณ์อื่น ๆ ได้อีกมาก”

แคเมอรอน จอห์นสัน กล่าว พร้อมเสริมว่า ปักกิ่งต้องการให้มั่นใจว่าบริษัทจีนที่ดำเนินงานอย่างถูกกฎหมายในต่างประเทศจะไม่ถูกตัดขาดจากห่วงโซ่อุปทานเทคโนโลยีระดับโลก

5. การเคารพซึ่งกันและกัน (Mutual respect)

ปักกิ่งเรียกร้องมานานแล้วว่า การเจรจาการค้ากับสหรัฐฯ จะต้องอยู่บนพื้นฐานของ “ความร่วมมือแบบได้ประโยชน์ร่วมกัน” (win-win cooperation) และ “การเคารพซึ่งกันและกัน” (mutual respect) ความเคารพซึ่งกันและกันนี้รวมถึง การที่สหรัฐฯ ต้องยึดมั่นในจุดยืนของจีนเกี่ยวกับไต้หวันและการอ้างสิทธิ์ในทะเลจีนใต้

  ตง เส้าผง (Dong Shaopeng) นักวิจัยอาวุโสจากมหาวิทยาลัยเหรินหมินแห่งประเทศจีน กล่าวกับผู้สื่อข่าว เขายังกล่าวด้วยว่า สหรัฐฯ ควรตระหนักว่า การพัฒนาของจีนเป็นสิ่งที่ “สมเหตุสมผล” อย่างไรก็ตาม มีเพียงไม่กี่คนที่คาดว่าจะเกิด “ความก้าวหน้าครั้งใหญ่” จากการพบกันครั้งนี้

“ผมไม่คิดว่าการประชุมในสัปดาห์นี้จะมีผลลัพธ์เป็นรูปธรรม” ตงกล่าวเป็นภาษาจีนกลาง โดยอ้างอิงจากคำแปลของ CNBC จากการถ่ายภาพจับมือไปจนถึงข้อตกลงในกรอบความร่วมมือ ทั้งสองฝ่ายอาจได้บางสิ่งบางอย่างกลับออกมาหลังการพบกันในวันพฤหัสบดีนี้

แต่สิ่งที่ต้องจับตาคือ — มันจะยั่งยืนหรือไม่ เป็นอีกเรื่องหนึ่ง

ที่มา CNBC