ฐานทัพลับสหรัฐฯ 'ดิเอโก การ์เซีย' ส่อวิกฤต หลังจีนทุ่มทุนชิงอิทธิพล'เกาะมอริเชียส'มหาสมุทรอินเดีย

18-1-2025

สหรัฐฯ จับตาจีนรุกคืบ 'ดิเอโก การ์เซีย' หลังอังกฤษคืนอำนาจมอริเชียส เปิดศึกชิงอิทธิพลมหาสมุทรอินเดีย สหรัฐฯ-จีน แย่งพื้นที่ยุทธศาสตร์ 'ดิเอโก การ์เซีย

     Asia Time รายงานถึง ความเคลื่อนไหวครั้งสำคัญในมหาสมุทรอินเดียกำลังจะเกิดขึ้น เมื่อสหราชอาณาจักรและมอริเชียสบรรลุข้อตกลงเมื่อเดือนตุลาคมที่ผ่านมา ในการคืนดินแดนมหาสมุทรอินเดียของอังกฤษ (British Indian Ocean Territory) ให้แก่มอริเชียส ซึ่งอาจนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงดุลอำนาจครั้งสำคัญในภูมิภาค และเพิ่มความตึงเครียดระหว่างสหรัฐฯ อินเดีย และจีน

     อย่างไรก็ตาม นาวิน รามกูลัม นายกรัฐมนตรีมอริเชียสคนใหม่ สั่งทบทวนข้อตกลงดังกล่าวหลังเข้ารับตำแหน่ง โดยระบุว่าเป็น "การขายชาติ" เนื่องจากไม่ได้รับการชดเชยที่เพียงพอจากการปกครองในยุคอาณานิคมและการบังคับอพยพประชาชนออกจากพื้นที่

     ย้อนกลับไปในปี 2508 เมื่อหมู่เกาะชากอสถูกแยกออกจากมอริเชียส และเกาะดิเอโก การ์เซีย ซึ่งเป็นเกาะที่ใหญ่ที่สุดถูกให้เช่าแก่สหรัฐฯ เพื่อสร้างฐานทัพลับในมหาสมุทรอินเดีย ปัจจุบันกำลังมีการวางแผนพัฒนาหมู่เกาะให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวระดับหรูแห่งใหม่ คล้ายกับมัลดีฟส์ที่อยู่ห่างออกไป 500 กิโลเมตร

     แม้อังกฤษจะให้คำมั่นสนับสนุนการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานในหมู่เกาะ แต่ด้วยสถานะประเทศอธิปไตยของมอริเชียส ทำให้จีนมีโอกาสเข้ามาลงทุนในพื้นที่เช่นเดียวกับที่เคยทำในมัลดีฟส์ ซึ่งปัจจุบันจีนได้ลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานขนาดใหญ่ รวมถึงสะพานเชื่อมเกาะสำคัญกับเมืองหลวงมาเล สร้างความกังวลให้กับอินเดียซึ่งเป็นพันธมิตรดั้งเดิมของมัลดีฟส์

     การที่จีนอาจได้จุดยืนเชิงยุทธศาสตร์ในหมู่เกาะชากอสผ่านการลงทุน จะทำให้สามารถสอดส่องกิจกรรมทางทหารของสหรัฐฯ ที่ฐานทัพดิเอโก การ์เซีย ซึ่งมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการปกป้องผลประโยชน์ของสหรัฐฯ ในมหาสมุทรอินเดียและภูมิภาคใกล้เคียง

    วุฒิสมาชิกพรรครีพับลิกัน นำโดยเจมส์ ริช และไมเคิล แม็กคอล วิพากษ์วิจารณ์การตัดสินใจของอังกฤษ มองว่าเป็น "ชัยชนะทางยุทธศาสตร์ของจีน" โดยเฉพาะในช่วงที่โดนัลด์ ทรัมป์กำลังจะกลับสู่ทำเนียบขาว

    ตามข้อตกลงเบื้องต้น สหรัฐฯ จะยังคงควบคุมดิเอโก การ์เซียต่อไปอีก 99 ปี แต่หลายฝ่ายเปรียบเทียบกับกรณีฮ่องกงที่จีนให้คำมั่นรักษาหลักการ "หนึ่งประเทศ สองระบบ" เป็นเวลา 50 ปี ก่อนจะผิดสัญญาในที่สุด

     แม้มอริเชียสจะมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับอินเดียมาแต่เดิม เนื่องจากประชากรกว่าครึ่งเป็นลูกหลานแรงงานจากอินเดีย แต่ปัจจุบันจีนกำลังขยายอิทธิพลผ่านข้อตกลงการค้าเสรีที่มีผลตั้งแต่ปี 2564 โดยในปี 2566 มอริเชียสนำเข้าจากจีนมูลค่า 993 ล้านดอลลาร์ ขณะที่ส่งออกเพียง 26.32 ล้านดอลลาร์ นอกจากนี้จีนยังลงทุนในภาคการเงิน อสังหาริมทรัพย์ การผลิต และการท่องเที่ยว

ย้อนประวัติศาสตร์ หมู่เกาะชากอสเคยเป็นเกาะร้างก่อนที่ฝรั่งเศสจะเข้ามาทำสวนมะพร้าวและนำทาสเข้ามา ต่อมาอังกฤษเข้าครอบครองในปี 2358 ก่อนที่จะซื้อหมู่เกาะจากมอริเชียสในปี 2508 และบังคับให้แยกออกจากมอริเชียสเมื่อให้เอกราชในปี 2511

ดิเอโก การ์เซีย กลายเป็นฐานทัพสำคัญตามนโยบาย "แนวคิดหมู่เกาะยุทธศาสตร์" ของสหรัฐฯ มีบทบาทในสงครามอ่าวทั้งสองครั้งและปฏิบัติการในอัฟกานิสถาน รวมถึงถูกใช้เป็นที่คุมขังผู้ต้องสงสัยก่อการร้าย

ชาวชากอสเดิมที่ถูกอพยพราว 1,000 คน ปัจจุบันมีจำนวนกว่า 10,000 คน ต่อสู้เรียกร้องสิทธิกลับบ้านเกิดมาตลอด จนกระทั่งศาลยุติธรรมระหว่างประเทศมีคำแนะนำให้คืนดินแดนแก่มอริเชียสในปี 2562

ประเด็นสำคัญคือวิธีที่มอริเชียสจะรักษาสมดุลความสัมพันธ์ระหว่างจีน สหรัฐฯ และอินเดีย ซึ่งมองมหาสมุทรอินเดียเป็น "ทะเลสาบ" ของตน ท่ามกลางการถอนตัวของอังกฤษจากดินแดนสุดท้าย "ทางตะวันออกของคลองสุเอซ" และการขยายอิทธิพลของจีนในภูมิภาค

---

IMCT NEWS : เว็บไซต์กระทรวงการต่างประเทศ

ที่มา https://asiatimes.com/2025/01/us-china-and-diego-garcias-suddenly-uncertain-future/