Thailand
ดีทรอยต์กำลังลุกเป็นไฟ-BYD กำลังรุ่งเรืองและตะวันตกยังไม่เข้าใจอะไรเลย
9-5-2025
จีนไม่ได้เล่นตามเกมเดิม แต่เขียนกฎใหม่ขึ้นมาเอง โทษมิลตัน ฟรีดแมนเถอะ ครั้งหนึ่ง ตะวันตกคือผู้นำด้านการส่งออกรถยนต์ ทุนนิยม และความมั่นใจ
วันนี้กลับกลายเป็นผู้นำเข้ารถยนต์ไฟฟ้าจากจีน กังวลจนนอนไม่หลับ และต้องตั้งกำแพงภาษี
เกิดอะไรขึ้นกับระเบียบโลกยานยนต์?
จีนพลิกเกมได้ยังไงในเวลาไม่ถึงสิบปี?
คำตอบใหญ่: มิลตัน ฟรีดแมน คำสอนของฟรีดแมนบอกให้ตะวันตกกราบไหว้ประสิทธิภาพ ตัด “ความซ้ำซ้อน” และปล่อยให้ตลาดเป็นผู้ตัดสินทุกอย่าง
GM, Ford และบริษัทอื่นๆ ทำตามนั้นจริงจัง วิศวกรรมถูกเฉือนทิ้ง นักการเงินครองอำนาจ ดีทรอยต์กลายเป็นสุสานของวอลล์สตรีท
ขณะเดียวกัน จีนไม่รอให้ตลาดตัดสิน จีนเลือก “รถยนต์ไฟฟ้า” เป็นวาระแห่งชาติ แล้วสร้างทั้งระบบ ตั้งแต่วัตถุดิบ การผลิต วิจัยและพัฒนา ท่าเรือ โครงสร้างพื้นฐาน
BYD ไม่ได้ถูก “ค้นพบ” แต่มันถูกออกแบบด้วยเจตนาของรัฐ ผลลัพธ์คือ BYD, Chery, Geely—บริษัทที่เคยถูกหัวเราะเยาะว่าเป็นของก๊อปเกรดต่ำ
ตอนนี้กลายเป็นผู้ส่งออกรายใหญ่จากละตินอเมริกาถึงเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ CATL กลายเป็นราชาแบตเตอรี่ของโลก แม้แต่ Tesla เอง ยังพึ่งพาจีนมากกว่าที่จีนพึ่ง Tesla ตะวันตกย้ายฐานการผลิตออก และเฉลิมฉลอง “ซัพพลายเชนแบบลีบ”
จีนสร้างโรงงานขนาดใหญ่ วางแผนแหล่งลิเทียมของตัวเอง และฝึกแรงงานจำนวนมาก
วอลล์สตรีทไล่ล่ากำไร ปักกิ่งไล่ล่าอธิปไตย มีเพียงหนึ่งกลยุทธ์ที่ยืนระยะได้ดี
ที่แย่กว่านั้น—แนวคิดของฟรีดแมนแพร่กระจายไปทุกอย่าง ระบบขนส่งสาธารณะถูกตัดงบ การศึกษาสายอาชีพถูกละเลย งานอุตสาหกรรมกลายเป็นงานหารายได้พิเศษ แม้แต่ที่อยู่อาศัย การรักษาพยาบาล และน้ำประปา ก็ถูกแปรรูป ทั้งหมดในนามของ “ความบริสุทธิ์ของตลาด”
วันนี้ อเมริกาคือเศรษฐกิจบริการที่ไม่สามารถสร้างสะพานหรือรถยนต์ได้โดยไม่พึ่งต่างชาติ ในขณะที่จีนผลิตชิป แบตเตอรี่ รถไฟ และเร็วๆ นี้ เครื่องบินโดยสารของตัวเอง
นี่ไม่ใช่การล่มสลายของทุนนิยม แต่มันคือชัยชนะของ “นโยบายอุตสาหกรรม” เบื้องหลังทั้งหมดนี้คือความผุพังของอเมริกา
กลิ่นเหม็นของหนี้นักศึกษา ล้มละลายเพราะค่ารักษาพยาบาล ยาเสพติดโอปิออยด์ และเมืองร้างในมิดเวสต์
ตะวันตกส่งออกศักดิ์ศรีของตน จีนใส่มันลงไปในโรงงานของตัวเองและนี่คือจุดหักมุม: “เศรษฐกิจตลาดแบบมีลักษณะจีน”
ตอนนี้เริ่มคล้ายเยอรมนีช่วงรุ่งเรืองมากขึ้นทุกที มีความภาคภูมิใจในสายอาชีพ มีความเป็นระบบ โครงสร้างพื้นฐานสมัยใหม่ ระบบสุขภาพถ้วนหน้า ที่อยู่อาศัยที่ไม่ทำให้คุณล้มละลาย
จะพูดอะไรก็พูดได้เกี่ยวกับพรรคคอมมิวนิสต์จีน แต่มันทำตัวเหมือนพ่อแม่ที่ใส่ใจ ใส่ใจแบบหมกมุ่น—เรื่องการศึกษา งาน ที่อยู่อาศัย และศักดิ์ศรี
ไม่ใช่แค่คำขวัญ ไม่ใช่แค่ภาพถ่าย แต่คือ “ผลลัพธ์ที่จับต้องได้” ไม่มีใครถูกทิ้งไว้ข้างหลัง โดยเฉพาะแบบฉับพลัน ดีทรอยต์เคยเป็นสัญลักษณ์ของความทันสมัย
ตอนนี้มันคือบ้านผีสิง ที่น่าเจ็บปวดคือ—ทั้งหมดนี้ไม่ได้เป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ แต่มันคือ “อุดมการณ์”
มิลตัน ฟรีดแมนไม่ใช่แค่ผู้มีส่วนทำลายอุตสาหกรรมรถยนต์อเมริกัน แต่ยังฝังกลบชนชั้นกลางที่เคยสร้างมันขึ้นมาด้วย ตะวันตกไม่ต้องการกำแพงภาษีเพิ่ม หรือแคมเปญประชาสัมพันธ์
แต่ต้องการ “กระจก” และ “กระดูกสันหลัง” ต้องระลึกว่า “ประเทศ” มีหน้าที่ต่อประชาชนมากกว่าแค่การเติบโตของ GDP หรือกราฟหุ้น Nasdaq
มันเป็นหน้าที่เรื่องอุตสาหกรรม, จุดมุ่งหมาย, และ “อนาคต” จนกว่าจะถึงวันนั้น ผู้ผลิตรถจีนจะยังคงก้าวขึ้นเพราะจีนไม่ได้ “โชคดี” แต่ “เอาจริง”
มีการวางแผน ลงมือ และอดทนต่อการถูกเยาะเย้ย และตอนนี้? จีนกำลังพลิกระเบียบโลก—ทีละมอเตอร์ไฟฟ้า
By William Huo
