ถ้าจีนรับบทบาทรักษาสันติภาพในยูเครนหลังสงคราม จะต้องแลกด้วยอะไร?

27-2-2025

     จีนอาจรับบทบาทรักษาสันติภาพในยูเครนหลังสงคราม ท่ามกลางความกังวลเรื่องสัมพันธ์ปักกิ่ง-มอสโก

   ผู้เชี่ยวชาญหลายฝ่ายระบุว่า บทบาทการรักษาสันติภาพที่อาจเกิดขึ้นของจีนในยูเครนหลังสงครามอาจเปิดโอกาสให้ปักกิ่งขยายอิทธิพลและฝึกทหาร แต่ก็มีความเสี่ยงที่อาจส่งผลเสียต่อภาพลักษณ์ได้เช่นกัน

จนกระทั่งเมื่อไม่นานมานี้ การปรากฏตัวของกองกำลังทหารจีนในยุโรปอาจดูเป็นเรื่องเหนือความคาดหมาย แต่ปัจจุบันกำลังมีการหารือถึงความเป็นไปได้ที่ปักกิ่งอาจส่งกองกำลังรักษาสันติภาพไปยังยูเครนภายหลังการบรรลุข้อตกลงหยุดยิงในสงครามกับรัสเซีย

พันเอกอาวุโสโจว ป๋อ นายทหารเกษียณของกองทัพจีน ซึ่งเคยมีส่วนร่วมในปฏิบัติการรักษาสันติภาพของสหประชาชาติของจีน เป็นหนึ่งในนักวิเคราะห์ชาวจีนที่หยิบยกประเด็นนี้กับหนังสือพิมพ์เซาท์ไชน่ามอร์นิงโพสต์

แนวคิดดังกล่าวยังถูกกล่าวถึงโดยเจ้าหน้าที่สหรัฐฯ ตามรายงานของนิตยสารดิอีโคโนมิสต์ในเดือนนี้ ซึ่งฝ่ายจีนไม่ได้ยืนยันหรือปฏิเสธแผนดังกล่าวเมื่อถูกสอบถาม

หากการส่งกำลังพลดังกล่าวเกิดขึ้นจริง จะถือเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ที่กองกำลังรักษาสันติภาพของจีน ซึ่งส่วนใหญ่เป็นบุคลากรทางทหาร ปรากฏตัวบนทวีปยุโรป

นักวิเคราะห์ชาวจีนบางส่วนมองว่า นี่จะเป็นการแสดงให้เห็นถึงอิทธิพลทางโลกที่เพิ่มขึ้นของจีน รวมถึงเป็นโอกาสในการเสริมสร้างภาพลักษณ์ระดับนานาชาติและการฝึกฝนกองกำลังเพิ่มเติม ในขณะที่บางส่วนเตือนว่าความเสี่ยงอาจมีมากกว่าผลประโยชน์ที่จะได้รับ

พันเอกอาวุโสโจวเสนอแนะว่า จีนอาจส่งกองกำลังรักษาสันติภาพได้โดยได้รับความยินยอมจากทั้งยูเครนและรัสเซีย เพื่อช่วยรักษาข้อตกลงหยุดยิงที่เจรจากันไว้

เขายังกล่าวว่า จีนสามารถร่วมมือกับประเทศที่ไม่ได้เป็นสมาชิกนาโต เช่น อินเดีย โดยไม่ต้องกระตุ้นความกังวลของรัสเซียเกี่ยวกับการมีส่วนร่วมของยุโรป ทั้งนี้ การส่งกำลังใดๆ จะต้องดำเนินการภายใต้กรอบของสหประชาชาติ ตามที่โจว ซึ่งปัจจุบันเป็นนักวิจัยอาวุโสที่ศูนย์ความมั่นคงระหว่างประเทศและกลยุทธ์แห่งมหาวิทยาลัยชิงหัวกล่าว

ปัจจุบัน จีนเป็นผู้สนับสนุนทางการเงินรายใหญ่อันดับสองแก่ภารกิจรักษาสันติภาพของสหประชาชาติ และเป็นผู้สนับสนุนกองกำลังทหารรายใหญ่อันดับแปด

ข้อมูลจากเว็บไซต์ภารกิจรักษาสันติภาพของสหประชาชาติระบุว่า ณ สิ้นเดือนกันยายน 2024 จีนมีบุคลากร 1,792 นายที่ประจำการอยู่ ซึ่งรวมถึงทหาร 1,711 นาย และเจ้าหน้าที่ตำรวจและเจ้าหน้าที่อื่นๆ อีกจำนวนหนึ่ง เนปาลอยู่อันดับหนึ่งด้วยกำลังพล 6,125 นาย ในขณะที่สหรัฐฯ มีเจ้าหน้าที่รักษาสันติภาพเพียง 22 นาย แม้จะเป็นผู้สนับสนุนทางการเงินรายใหญ่ที่สุดสำหรับปฏิบัติการรักษาสันติภาพของสหประชาชาติก็ตาม

ในปี 2015 ประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ของจีนให้คำมั่นที่สำคัญในที่ประชุมสมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติ โดยเสนอกำลังทหาร 8,000 นายเพื่อเสริมภารกิจรักษาสันติภาพของสหประชาชาติ

จีนยังคงส่งกำลังพลอย่างต่อเนื่องในพื้นที่ต่างๆ เช่น เลบานอนและซูดานใต้

"ลักษณะของภารกิจรักษาสันติภาพของสหประชาชาติคือมีพันธกิจที่ชัดเจน หากทั้งสองฝ่ายยินยอมและสหประชาชาติยินยอม จะไม่มีผลกระทบในเชิงลบใดๆ" โจวกล่าว โดยเน้นย้ำความสำคัญของหลักการรักษาสันติภาพของสหประชาชาติ ซึ่งรวมถึงความยินยอมของทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องและความเป็นกลาง

โจวยังโต้แย้งว่าการดำเนินการดังกล่าวจะ "เป็นประโยชน์ต่อภาพลักษณ์ของจีน แสดงให้เห็นถึงความรับผิดชอบในระดับนานาชาติ และสะท้อนถึงการเติบโตอย่างสันติของจีน"

นักวิเคราะห์รายหนึ่งในเซี่ยงไฮ้เสนอว่า การปรากฏตัวครั้งแรกของจีนในยุโรปจะเป็นโอกาสสำคัญสำหรับการมีส่วนร่วมในระดับพหุภาคี

"จีนและประเทศอื่นๆ ที่ดำเนินการรักษาสันติภาพภายใต้กรอบของสหประชาชาติสามารถส่งเสริมการปฏิสัมพันธ์และการบูรณาการระหว่างทุกฝ่าย" นักวิเคราะห์รายนั้นกล่าว

อย่างไรก็ตาม นักวิเคราะห์ชาวจีนบางคนเตือนถึงความเสี่ยงของการเคลื่อนไหวดังกล่าว แหล่งข่าวรายหนึ่งที่ขอไม่เปิดเผยชื่ออธิบายว่าเป็นการ "ก้าวเข้าสู่ห้วงน้ำที่ปั่นป่วน" โดยระบุว่าอาจจุดประกายความกังวลใหม่เกี่ยวกับความสัมพันธ์อันใกล้ชิดระหว่างปักกิ่งกับมอสโก

"จีนยังไม่ได้ชี้แจงลักษณะของสงครามครั้งนี้ในช่วงสามปีที่ผ่านมา ยูเครนคงไม่ยินยอมให้จีนเข้าร่วมในการรักษาสันติภาพ พวกเขาจะตั้งคำถามว่าจีนเป็นฝ่ายที่เป็นกลางหรือไม่" นักวิเคราะห์ผู้เชี่ยวชาญด้านความสัมพันธ์ระหว่างจีนและรัสเซียในกรุงปักกิ่งกล่าว

ในช่วงสองสัปดาห์ที่ผ่านมา แนวโน้มการยุติการรุกรานยูเครนของรัสเซียมีพัฒนาการอย่างรวดเร็ว เริ่มจากการสนทนาทางโทรศัพท์ระหว่างประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ แห่งสหรัฐฯ และประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูติน แห่งรัสเซีย ตามมาด้วยการเจรจาระดับสูงระหว่างทั้งสองฝ่ายในซาอุดีอาระเบีย ซึ่งสังเกตได้ว่าไม่มีการเชิญยูเครนและประเทศในยุโรปเข้าร่วมการหารือ

ทีมงานของทรัมป์ได้ระบุแล้วว่าการกลับคืนสู่พรมแดนของยูเครนก่อนปี 2014 เป็น "เป้าหมายที่ไม่สมจริง"

มีรายงานว่าอังกฤษและฝรั่งเศสกำลังพัฒนาแผนส่งกองกำลังรักษาสันติภาพของยุโรปถึง 30,000 นายไปยังยูเครนโดยได้รับการสนับสนุนจากสหรัฐฯ หากมอสโกและเคียฟบรรลุข้อตกลงหยุดยิง ตามรายงานของวอลล์สตรีทเจอร์นัล

เซอร์เกย์ ลาฟรอฟ รัฐมนตรีต่างประเทศรัสเซียได้แสดงจุดยืนว่า การมีอยู่ของกองกำลังรักษาสันติภาพยุโรปในยูเครนเป็น "สิ่งที่ยอมรับไม่ได้" ภายหลังการเจรจากับสหรัฐฯ ในกรุงริยาด

ตั้งแต่สงครามปะทุขึ้นในเดือนกุมภาพันธ์ 2022 จีนงดเว้นการประณามการรุกรานยูเครนของรัสเซีย ปักกิ่งถูกกล่าวหาว่าจัดหาสินค้าที่ใช้ได้สองทาง (dual-use goods) เพื่อสนับสนุนความพยายามในการทำสงครามของปูติน ซึ่งได้รับเสียงวิพากษ์วิจารณ์จากชาติตะวันตกและยิ่งทำให้ความสัมพันธ์ระหว่างยุโรปกับจีนตึงเครียดมากขึ้น

"การเข้าร่วมรักษาสันติภาพไม่มีประโยชน์อะไรเลย" หยาง ซู่ อดีตผู้อำนวยการสถาบันเพื่อการศึกษาเอเชียกลางแห่งมหาวิทยาลัยหลานโจวในจีนกล่าว

"ชื่อเสียงของจีนนั้นมัวหมองอยู่แล้วเนื่องจากความขัดแย้งระหว่างรัสเซียกับยูเครน หากคุณไปที่นั่นตอนนี้ ผู้คนอาจตั้งคำถามว่าทำไมคุณไม่ดำเนินการเพื่อป้องกันสงคราม แต่ตอนนี้คุณเพิ่งเข้ามาหลังจากการหยุดยิงเท่านั้น" เขากล่าว

"และหากการหยุดยิงนั้นเอื้อประโยชน์ต่อรัสเซีย ผู้คนจะคิดว่าคุณอยู่ที่นั่นเพียงเพื่อปกป้องรัสเซียหรือไม่?"

หยางกล่าวว่าเขาเชื่อว่ายังเร็วเกินไปที่จะหารือเกี่ยวกับความพยายามรักษาสันติภาพของจีนในขณะที่สงครามยังคงดำเนินอยู่ เนื่องจากจีนไม่ใช่ฝ่ายหนึ่งในความขัดแย้ง และไม่สามารถตัดสินใจเกี่ยวกับภารกิจรักษาสันติภาพได้เพียงฝ่ายเดียว

---

IMCT NEWS : Photo: Simon Song

ที่มา https://www.scmp.com/news/china/military/article/3300214/china-could-take-peacekeeping-role-post-war-ukraine-what-cost?module=top_story&pgtype=homepage