วิกฤตเสถียรภาพนิวเคลียร์ สหรัฐฯ-รัสเซีย -จีน จะสามารถฝ่าทางตันการเจรจาได้หรือไม่?  ถ้า 'ข้อตกลง New START' หมดอายุ

23-9-2025

   SCMP รายงานว่า “US-รัสเซีย-จีน” เสี่ยงยุคใหม่สงครามนิวเคลียร์ ข้อตกลงควบคุมหัวรบจ่อหมดอายุ จีนยังปัดเจรจา ท่ามกลางมหาอำนาจขัดแย้ง ผลเจรจานิวเคลียร์ล่าสุดระหว่างประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ (Donald Trump) กับวลาดิเมียร์ ปูติน (Vladimir Putin) ที่อลาสก้า เมื่อเดือนส.ค. ไม่สามารถฟื้นโต๊ะเจรจาหรือเสนอทางออกใหม่ในการขยายสนธิสัญญานิวเคลียร์ New START ซึ่งจะสิ้นสุดอายุในเดือนก.พ. 2026 ได้สำเร็จ

   หลังซัมมิต ทรัมป์พยายามผลักดันให้เกิดโต๊ะเจรจาสามฝ่าย “สหรัฐฯ-รัสเซีย-จีน” เพื่อข้อตกลงลดอาวุธนิวเคลียร์ฉบับใหม่ แต่จีนปฏิเสธหนักแน่น โดยกั๋ว เจียคุน (Guo Jiakun) โฆษกต่างประเทศจีน ย้ำว่าจีน “ไม่มีวันเข้าร่วมแข่งสะสมอาวุธ” กับใคร ทั้งยังชี้ว่านโยบายของจีนมุ่งป้องกันตัว เน้นระดับหัวรบ “น้อยแต่พอเพียง” เพื่อความมั่นคง

   แม้สต็อกหัวรบนิวเคลียร์จีนจะขยายตัวเร็ว (จาก 500 เป็น 600 หัวรบในรอบปี คาดว่าทะลุ 1,000 ในปี 2030) แต่ยังคงน้อยเมื่อเทียบกับสหรัฐฯ (5,177) และรัสเซีย (5,459) การที่จีนไม่ยอมร่วมมือเสี่ยงให้ขีดความสามารถทั้ง 3 ประเทศหลุดกรอบคุม WTO, SIPRI และ NPT

   นักวิเคราะห์หลายฝ่ายเตือน หากข้อตกลง New START สิ้นอายุและไร้ข้อตกลงใหม่ โลกจะเผชิญยุค “แข่งขันสะสมหัวรบ” ครั้งใหม่แบบไร้กรอบควบคุม พร้อมความเสี่ยงการใช้เทคโนโลยี-ขีปนาวุธใหม่ ทั้งจากรัสเซีย-จีนและการตอบโต้จากสหรัฐฯ ลำพังคณะทำงาน SIPRI, Princeton และ Carnegie มองตรงกันว่าทางออกเดียวคือ “เจรจา–ลดอาวุธ–ความโปร่งใส”

   จีนยืนยันต้องการพูดคุยเชิงกลยุทธ์แบบ “สองฝ่าย” กับสหรัฐฯ (bilateral risk reduction) มากกว่าร่วมข้อตกลงสามฝ่ายที่อาจผูกมัดขีดความสามารถตนเอง ชี้ว่า “ข้อตกลงกลุ่ม” ยากจะเดินหน้าในระยะสั้น ขณะที่สหรัฐฯ–รัสเซียเอง แม้ต้องการยืดอายุ New START แต่ปัญหาการเมือง-ความไว้ใจที่ลดลงทำให้เจรจาวิกฤต

   ผู้เชี่ยวชาญอย่าง Frank von Hippel (Princeton) เสนอให้ทั้ง 3 ชาติยอมรับหลัก “ไม่ใช้อาวุธนิวเคลียร์ก่อน” (no first use) แบบเดียวกับข้อตกลง P5 ของ UNSC เพื่อคุมความเสี่ยงคานอำนาจ “แม้ข้อตกลงสองฝ่ายยังสำคัญ แต่หากจีนไม่เข้าร่วม เวทีใหม่จะแก้ปัญหายากขึ้นทุกที”

   สุดท้าย รายงาน SIPRI, Carnegie, NTI และ Arms Control Association ลงความเห็นตรงกันว่า โลกปี 2026 กำลังเข้าสู่ “ยุคระเบิดใหม่” ในสงครามนิวเคลียร์ หากไร้กลไกคุมขนาดคลังหัวรบและตรวจสอบความโปร่งใส ทั้งต่อสายตาประชาคมโลกและการป้องกันความล้มเหลวเชิงยุทธศาสตร์### พาดหัวข่าว (เลือก 3 แบบ)

   วิกฤตนิวเคลียร์ใหม่จ่อคุกคาม โลกเสี่ยงหาก US-รัสเซีย-จีนเจรจาไม่คืบ ข้อตกลง New START จ่อหมดอายุ สหรัฐฯ-รัสเซีย-จีนยังตีบตันหวังเจรจานิวเคลียร์ ปัญหานิวเคลียร์โลกขยาย เมื่อจีนเมินโต๊ะสามฝ่าย-ข้อตกลง US-รัสเซียใกล้สิ้นสุด

“3 มหาอำนาจ” เสี่ยงสงครามนิวเคลียร์ไร้กรอบ ข้อตกลง New START จ่อหมดอายุ จีนยังไม่ร่วมวงเจรจา

    โลกกำลังเดินหน้าสู่ยุคเปลี่ยนผ่านของยุทธศาสตร์นิวเคลียร์ เมื่อข้อตกลงควบคุมนิวเคลียร์ New START ระหว่างสหรัฐฯ (United States) และรัสเซีย (Russia) กำลังจะหมดอายุในกุมภาพันธ์ 2026 ล่าสุดซัมมิตระหว่างประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ (Donald Trump) กับวลาดิเมียร์ ปูติน (Vladimir Putin) ที่อลาสก้า ไม่สามารถฟื้นหลักประกันความมั่นคงหรือเดินหน้าเจรจาข้อตกลงใหม่ ขณะที่จีน (China) ปฏิเสธข้อเสนอเจรจาร่วมอย่างแข็งกร้าว

   จีนยืนยัน “ขีดความสามารถนิวเคลียร์ไม่เทียบกับมหาอำนาจอื่น” และยึดนโยบาย “ไม่ใช้อาวุธก่อน” (no first use) ตลอดมา พร้อมเตือนว่า “สหรัฐฯควรแสดงความรับผิดชอบลดคลังอาวุธก่อน” แต่รายงานของ SIPRI เปิดเผยว่า จีนเร่งขยายหัวรบนิวเคลียร์จาก 500 เป็น 600 ในปีที่ผ่านมา และอาจแตะ 1,000 หัวรบปี 2030 แม้ตัวเลขยังห่างกับ US (5,177) กับรัสเซีย (5,459)

  เมื่อข้อตกลง New START ใกล้หมดอายุ ผู้เชี่ยวชาญเตือนความเสี่ยงหวนกลับไปสู่ยุคแข่งขันสร้างคลังนิวเคลียร์ขนาดใหญ่ ปราศจากกลไกตรวจสอบหรือจำกัดขอบเขต จีนยังเลือกเจรจาแบบสองฝ่ายกับสหรัฐฯมากกว่าข้อตกลงสามชาติ เนื่องจากไม่ต้องการโดนผูกมัดเสถียรภาพหรือยุทธศาสตร์ของตนเอง

   ภาวะขาดความโปร่งใสและการขยายขีดความสามารถนิวเคลียร์ของจีน ปลุกกระแสคำถามว่าจีนจะถูกดึงเข้าสู่ข้อตกลงใหม่ในอนาคตหรือไม่ ขณะที่สหรัฐฯ และรัสเซียต่างเผชิญแรงกดดันภายใน และถูกเตือนให้เร่งสานเจรจาเพื่อคงความมั่นคงนิวเคลียร์สากล

   ผู้เชี่ยวชาญอย่าง Frank von Hippel (Princeton) และองค์กรกำกับดูแลอาวุธให้ความเห็นตรงกันว่า โลกควรกลับมาเน้นหลัก “ไม่ใช้อาวุธนิวเคลียร์ก่อน” และเร่งสร้างกลไกลดอาวุธใหม่เพื่อป้องกันการแข่งขันเชิงยุทธศาสตร์ที่อาจอุบัติขึ้นหลังปี 2026

---

IMCT NEWS

ที่มา https://www.scmp.com/news/china/diplomacy/article/3326243/can-us-russia-and-china-break-their-nuclear-talks-impasse?module=Military&pgtype=section