'รถไฟสายสันติภาพ' เชื่อมเอเชียกลาง-เอเชียใต้  ผ่านอัฟกานิสถาน-ปากีสถาน-อุซเบกิสถาน ปลดล็อกการค้าภูมิภาค

24-7-2025

  Asia Times รายงานว่า  เมือ่เร็วๆ นี้  อัฟกานิสถาน ปากีสถาน และอุซเบกิสถาน ลงนามในกรอบข้อตกลงความร่วมมือสามฝ่าย (Framework Agreement on the Joint Feasibility Study) เพื่อเดินหน้าโครงการรถไฟสายอุซเบกิสถาน–อัฟกานิสถาน–ปากีสถาน (UAP Railway Project) ณ กรุงคาบูล นับเป็นหมุดหมายสำคัญในประวัติศาสตร์ความเชื่อมโยงภูมิรัฐศาสตร์ และเศรษฐกิจของยูเรเชีย

  เส้นทางรถไฟ UAP ที่มีการวางแผนไว้นี้ มีจุดเริ่มต้นจากเมืองแตร์เมซ (Termez) ของอุซเบกิสถาน ผ่านเมืองมาซาร์อีชะรีฟ (Mazar-i-Sharif) และโลการ์ (Logar) ในอัฟกานิสถาน ไปสู่ปากีสถาน โดยใช้ด่านไคเบอร์พาส (Khyber Pass) เป็นประตูเข้าเชื่อมต่อสู่เครือข่ายท่าเรือของปากีสถาน

  ทั้งสามประเทศยืนยันความมุ่งมั่นต่อสันติภาพ การค้าร่วมมือ และความมั่งคั่งที่แบ่งปันกัน พร้อมร่วมพัฒนาโครงข่ายรถไฟเพื่อรองรับทั้งการเดินทางของผู้โดยสารและขนส่งสินค้า รวมถึงสนับสนุนการค้าทวิภาคี การค้าภูมิภาค และการค้าผ่านแดน 

  โครงการ Trans-Afghan Railway ที่ริเริ่มแนวคิดตั้งแต่ปี 2018 จะมีความยาวกว่า 700 กิโลเมตร ทอดข้ามอัฟกานิสถาน และคาดว่าจะลดเวลาเดินทางสินค้าจากเอเชียกลางสู่ทะเลอาหรับจากหลายสัปดาห์เหลือเพียงไม่กี่วัน

  เมื่อโครงการสำเร็จ รถไฟสายนี้จะสามารถขนส่งสินค้าสูงสุดถึง 20 ล้านตันต่อปี กลายเป็นเส้นทางการค้าหลักระหว่างเอเชียกลางและท่าเรือในปากีสถาน ลดต้นทุนขนส่ง เพิ่มประสิทธิภาพธุรกิจ และสร้างรายได้จากค่าธรรมเนียมผ่านแดนให้รัฐบาลอัฟกานิสถานที่กำลังขาดแคลนอย่างเร่งด่วน

   โครงการได้รับความสนใจจากผู้มีส่วนได้เสียทั่วโลก ไม่ว่าจะเป็นรัสเซีย อิหร่าน รวมถึงสถาบันการเงินระหว่างประเทศ แม้จะยังเผชิญปัจจัยท้าทายสำคัญอย่างความไม่มั่นคงทางการเมืองและโจทย์แหล่งเงินทุนในอัฟกานิสถานเอง

   ข้อตกลงสามฝ่ายฉบับล่าสุดนี้กลายเป็นแรงผลักดันใหม่ของโครงการ โดยเจ้าหน้าที่อัฟกานิสถานมองว่า เป็นจุดเปลี่ยนสำคัญสู่การบูรณาการเศรษฐกิจภูมิภาค หวังว่าโครงสร้างพื้นฐานที่ทันสมัยจะช่วยวางรากฐานเสถียรภาพและการพัฒนาระยะยาวในประเทศ

  สายรถไฟ UAP ถือว่ามีความสำคัญเชิงยุทธศาสตร์กับยูเรเชียทั้งภูมิภาค เพราะจะเปลี่ยนพื้นที่จากเพียงจุดผ่านแดนให้กลายเป็นศูนย์กลางการค้า การเชื่อมต่อ และความร่วมมือที่แท้จริง โดยเฉพาะการเชื่อมต่อเอเชียกลางกับท่าเรือปากีสถานที่เปิดประตูสู่ตลาดโลก ขณะเดียวกันยังเป็น “กลไกคืนชีวิตเศรษฐกิจ” ให้กับอัฟกานิสถานที่ขาดช่องทางคมนาคมที่ปลอดภัย

  ข้อตกลงนี้สะท้อนวิสัยทัศน์ร่วมของปากีสถาน อัฟกานิสถาน และอุซเบกิสถานในการขับเคลื่อนภูมิภาคไปสู่ความมั่นคงและรักสันติ ขณะที่เศรษฐกิจระหว่างประเทศเชื่อมโยงกันมากขึ้นก็ช่วยลดแรงเสียดทานทางการเมือง และสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อความไว้วางใจและสันติภาพในระยะยาว

  เมื่อโครงการรถไฟเดินหน้า จะสร้างงานนับพันตำแหน่ง กระตุ้นการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน และปลุกชีพอุตสาหกรรมหลัก เช่น การเกษตร สิ่งทอ ก่อสร้าง และโลจิสติกส์

   ฝั่งอุซเบกิสถานได้ย้ำความตั้งใจผลักดันศูนย์การค้าระหว่างประเทศ Termez ให้เป็นจุดศูนย์กลางเสริมของเศรษฐกิจภูมิภาคยิ่งขึ้น

  ในระยะต่อไป ทั้งสามชาติเตรียมตั้งคณะกรรมการประสานงานสามฝ่าย เพื่อเร่งศึกษาความเป็นไปได้ทางเทคนิค สรุปแบบจำลองเงินทุน และกำกับการดำเนินการโครงการมูลค่า 4,800 ล้านดอลลาร์ เป้าหมายคือแล้วเสร็จปี 2027

  นอกจากโครงสร้างพื้นฐาน โครงการสายรถไฟนี้ยังถูกวางตัวเป็น ‘สะพานสร้างความเชื่อมั่น’ ที่จะพลิกโครงข่ายการค้าและศักยภาพของภูมิภาค สร้าง goodwill การเมือง พร้อมปลดล็อกศักยภาพเศรษฐกิจมหาศาล

  อามีร์ ข่าน มุตตักกี (Amir Khan Muttaqi) รักษาการรัฐมนตรีต่างประเทศอัฟกานิสถาน ยกให้ข้อตกลงนี้เป็น “ก้าวสำคัญในประวัติศาสตร์การทูตภูมิภาค” พร้อมชูความร่วมมือระหว่างประเทศซึ่งนำไปสู่การฟื้นสถานะตัวแทนทูตเต็มรูปแบบระหว่างกรุงคาบูลกับอิสลามาบัด

  แม้ว่าจีนจะไม่ได้เป็นภาคีในข้อตกลงโดยตรง แต่ได้ให้การสนับสนุนอยู่เบื้องหลัง โดยมองโครงการนี้ว่าเป็นส่วนขยายตามแนว Belt and Road Initiative (BRI) อีกทั้งยังสะท้อนบทบาททางเชิงยุทธศาสตร์ใหม่ของปักกิ่งในภูมิภาคนี้ หลังจากอินเดียลดบทบาทเชิงอิทธิพลในอัฟกานิสถานหลังปี 2021

  โครงการรถไฟ UAP สอดคล้องกับยุทธศาสตร์ของปากีสถานในการเปลี่ยนตัวเองเป็นศูนย์กลางโลจิสติกส์และการขนส่งเชื่อมเอเชียกลาง จีน และตะวันออกกลาง เปิดพื้นที่ภูมิรัฐศาสตร์ใหม่ให้ปากีสถานได้หันไปเน้นความท้าทายตามแนวชายแดนตะวันออกโดยเฉพาะสัมพันธ์ซับซ้อนกับอินเดีย

  ความร่วมมือทางเศรษฐกิจที่นับวันแข็งแกร่งขึ้นระหว่าง 3 ชาติยังเพิ่มน้ำหนักภูมิรัฐศาสตร์ฝั่งตะวันตกของปากีสถาน ลดแรงปะทะเดิม และเชื่อมเศรษฐกิจแตกแยกเข้าเป็นระบบเดียว เพิ่มโอกาสเสถียรภาพในระยะยาวให้ยูเรเชีย

  ระหว่างการเยือนคาบูลรอบที่สองในรอบ 3 เดือน นายอิชะก์ ดาร์ (Ishaq Dar) รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีต่างประเทศของปากีสถาน ได้หารือกับผู้นำอัฟกานิสถาน นำโดย นายกรัฐมนตรี มุลเลาะห์ ฮัสซัน อาคุนด์ (Mullah Hassan Akhund), รัฐมนตรีต่างประเทศ อามีร์ ข่าน มุตตักกี และรัฐมนตรีมหาดไทย สิราจุดดิน ฮักกานี (Sirajuddin Haqqani) เพื่อเน้นย้ำเป้าหมายสันติภาพและการค้า

  ในการเจรจาครั้งนี้ ทั้งสองฝ่ายให้ความสำคัญกับความร่วมมือในประเด็นสำคัญ เช่น ความมั่นคง การจัดการพรมแดน และกลไกผ่านแดน เน้นว่าการแก้ปัญหาเหล่านี้คือหัวใจสู่การรวมภูมิภาคและศักยภาพเศรษฐกิจสูงสุด

---

IMCT NEWS

ที่มา https://asiatimes.com/2025/07/trans-afghan-peace-train-pact-puts-trade-over-turmoil/