BRICS ชู 'พันธมิตรแบบยืดหยุ่น' ฝ่าวิกฤตขั้วอำนาจแตกแยก สร้างขั้วอำนาจเศรษฐกิจโลก

30-1-2025

     BRICS ภายใต้การนำของจีน ท้าทายระเบียบโลกเก่า สร้างดุลอำนาจใหม่ การขยายตัวของกลุ่ม BRICS จาก 5 ประเทศสมาชิกเดิมสู่การเพิ่มสมาชิกใหม่ 5 ประเทศและพันธมิตร 8 ประเทศ กำลังสร้างความเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญต่อภูมิรัฐศาสตร์โลก ท่ามกลางการแข่งขันระหว่างสหรัฐอเมริกาและจีนที่ทวีความเข้มข้น

     นับตั้งแต่การก่อตั้งในปี 2009 ที่รัสเซีย BRICS ได้พัฒนาจากกลุ่มความร่วมมือระหว่างบราซิล รัสเซีย อินเดีย จีน และแอฟริกาใต้ สู่การเป็นเวทีระหว่างประเทศที่มีอิทธิพลมากขึ้น จนเกิดคำถามว่าจะท้าทายความเป็นผู้นำของมหาอำนาจดั้งเดิมอย่างสหรัฐฯ สหราชอาณาจักร และสหภาพยุโรปหรือไม่

     แม้จะมีความหลากหลายและข้อขัดแย้งภายในกลุ่ม อาทิ การแข่งขันระหว่างอิหร่านกับซาอุดีอาระเบียในตะวันออกกลาง ข้อพิพาทระหว่างอียิปต์กับเอธิโอเปียเรื่องแม่น้ำไนล์ และความตึงเครียดระหว่างจีนกับอินเดีย แต่ความแข็งแกร่งของ BRICS กลับอยู่ที่ความสามารถในการรวมกลุ่มประเทศที่มีความแตกต่างเข้าด้วยกัน

     การเติบโตของ BRICS สะท้อนการแข่งขันระหว่างสหรัฐฯ และจีนที่จะเข้มข้นขึ้นในอนาคต โดยเฉพาะหลังจีนประกาศตัวเลขดุลการค้าเกินดุลสูงถึง 1 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐในปี 2024 พร้อมการเติบโตทางเศรษฐกิจที่ 5% ตอกย้ำความสำเร็จของโมเดลการพัฒนาแบบจีนที่แตกต่างจากแนวทางเสรีนิยมใหม่ของสหรัฐฯ

     ท่ามกลางการแข่งขันดังกล่าว หลายประเทศเลือกวางตัวเป็นกลาง ขณะที่บางประเทศในอิทธิพลสหรัฐฯ เช่น บราซิลและเปรู เริ่มเคลื่อนเข้าหาจีนเพื่อโอกาสทางเศรษฐกิจ ส่วนประเทศที่เคยใกล้ชิดจีน อย่างเวียดนาม กลับพยายามกระชับความสัมพันธ์กับสหรัฐฯ

     จีนในฐานะแกนนำของ BRICS ครองสัดส่วน GDP และการค้าภายในกลุ่มถึงสองในสาม พร้อมเป็นคู่ค้าหลักและนักลงทุนรายสำคัญในประเทศสมาชิก โดยเฉพาะรัสเซียที่รับการลงทุนโดยตรงจากจีนมากที่สุดกว่า 10,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ

     ยิ่งไปกว่านั้น สมาชิก BRICS ส่วนใหญ่ยังเชื่อมโยงกับโครงการ Belt and Road Initiative ของจีน แม้โครงการหลักจะอยู่ในเอเชียกลาง ใต้ และตะวันออกเฉียงใต้ แต่อียิปต์ เอธิโอเปีย แอฟริกาใต้ ซาอุดีอาระเบีย และอิหร่านก็เข้าร่วมโครงการ ขณะที่บราซิลแม้ไม่ได้เป็นสมาชิกอย่างเป็นทางการ แต่มีบทบาทสำคัญในฐานะผู้จัดหาอาหารให้จีน

    ภายใน BRICS มีการแบ่งกลุ่มระหว่างประเทศที่ต่อต้านตะวันตกนำโดยรัสเซีย กับกลุ่มไม่ฝักใฝ่ฝ่ายใดอย่างอินเดียและบราซิล อย่างไรก็ตาม จีนเลือกใช้แนวทางประนีประนอมผ่านระบบพหุภาคีและการค้าเสรี เพื่อดึงดูดสมาชิกใหม่และเสริมสร้างความเข้มแข็งให้กลุ่ม BRICS ในฐานะกลไกสนับสนุนการบริหารจัดการโลกที่เป็นประชาธิปไตยมากขึ้น

    กลยุทธ์ดังกล่าวของจีนดูจะประสบความสำเร็จ และอาจเร่งตัวเร็วขึ้นหลังจากสหรัฐฯ ภายใต้การนำของทรัมป์ประกาศนโยบายกีดกันทางการค้ากับหลายประเทศรวมถึงจีน และล่าสุดขู่ใช้มาตรการภาษีกับโคลอมเบียในประเด็นการส่งผู้อพยพกลับประเทศ ซึ่งอาจผลักดันให้ประเทศต่างๆ หันไปกระชับความสัมพันธ์ทางการค้ากับจีนมากขึ้น

---

IMCT NEWS

ที่มา https://asiatimes.com/2025/01/china-led-brics-growth-raises-questions-about-shifting-world-order/