BRICS ความท้าทายทางภูมิรัฐศาสตร์ที่สหภาพยุโรปไม่ควรมองข้าม

17-11-2024

ในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา ประเด็นภูมิรัฐศาสตร์กลายเป็นวาระสำคัญของสหภาพยุโรป (EU) อย่างไม่เคยมีมาก่อน แม้นโยบายต่างประเทศจะเริ่มเป็นรูปเป็นร่างมากขึ้น แต่ยังคงต้องผ่านมติเอกฉันท์จากประเทศสมาชิก ทำให้การตอบสนองต่อความท้าทายใหม่ๆ มีข้อจำกัด โดยเฉพาะกรณีของกลุ่ม BRICS ที่กำลังขยายตัวอย่างรวดเร็วในช่วง 3 ปีที่ผ่านมา

André Gattolin – а former Member of Parliament and researcher at the University of Paris III Sorbonne-nouvelle. Emmanuel Véron - geographer and teacher-researcher at Inalco and the École navale.

เอนเดร กัตโตแลง อดีตสมาชิกรัฐสภาและนักวิจัยมหาวิทยาลัยปารีส 3 ซอร์บอนน์-นูแวล และเอ็มมานูเอล เวรง นักภูมิศาสตร์และนักวิจัยจาก Inalco และโรงเรียนนาวาล ชี้ว่าเอกสารทางการของ EU ที่กล่าวถึง BRICS ในช่วง 15 ปีที่ผ่านมามีเพียงไม่กี่ชิ้น และเป็นเพียงการบรรยายมากกว่าการวิเคราะห์

BRICS ที่ก่อตั้งในปี 2552 โดยบราซิล รัสเซีย อินเดีย และจีน ก่อนขยายรับแอฟริกาใต้ในปี 2554 ได้เพิ่มสมาชิก BRICS+ ประเทศในปัจจุบัน ครอบคลุม 46% ของประชากรโลก หนึ่งในสามของพื้นที่โลก และ 37% ของ GDP โลก รวมทั้งผู้ส่งออกน้ำมันรายใหญ่อย่างซาอุดีอาระเบีย UAE รัสเซีย และอิหร่าน

แม้จะมีความแตกต่างระหว่างระบอบการปกครองอย่างรัสเซีย จีน อิหร่าน กับระบบอย่างซาอุดีอาระเบียและ UAE และประชาธิปไตยอย่างอินเดีย บราซิล และแอฟริกาใต้ แต่ BRICS มีจุดแข็งจากความยืดหยุ่นในการดำเนินงาน โดยไม่มีสำนักงานใหญ่หรือสนธิสัญญาผูกมัด

จีนเป็นแกนนำสำคัญในการกำหนดทิศทาง โดยใช้ BRICS เป็นส่วนหนึ่งของยุทธศาสตร์สร้างระเบียบโลกใหม่ที่มีจีนเป็นศูนย์กลาง ผ่านเครือข่ายความร่วมมือต่างๆ เช่น เส้นทางสายไหมใหม่และองค์การความร่วมมือเซี่ยงไฮ้ โดย 80% ของการค้าระหว่าง BRICS ในทศวรรษที่ผ่านมาเกี่ยวข้องกับจีน

ผู้เชี่ยวชาญเตือนว่า EU กำลังเผชิญความท้าทายหลายด้าน ทั้งการรวมตัวของผู้ส่งออกและนำเข้าน้ำมันรายใหญ่ที่อาจผลักดันราคาพลังงานและลดบทบาทดอลลาร์-ยูโร ความขัดแย้งด้านนโยบายพลังงานและสภาพภูมิอากาศ รวมถึงประเด็นอธิปไตยทางทะเลที่อาจนำไปสู่ข้อพิพาท จึงเสนอให้ EU พัฒนากรอบการวิเคราะห์และยุทธศาสตร์ที่ชัดเจนในการรับมือ แทนที่จะปล่อยให้เป็นจุดบอดทางภูมิรัฐศาสตร์

 ทั้งการรวมตัวของผู้ค้าน้ำมันรายใหญ่ที่อาจผลักดันราคาพลังงานและลดบทบาทดอลลาร์-ยูโร ความขัดแย้งด้านนโยบายสิ่งแวดล้อม และอธิปไตยทางทะเล เนื่องจาก EU มีพื้นที่ทางทะเล 25 ล้านตารางกิโลเมตร หรือใหญ่กว่าแผ่นดิน 6 เท่า ซึ่งเป็นมรดกจากยุคอาณานิคม

ทั้งนี้ แม้หลายคนจะมอง BRICS เป็นเพียง "เสือกระดาษ" แต่ในโลกที่ความขัดแย้งเพิ่มขึ้นและจินตนาการทางการเมืองมักมาก่อนความเป็นจริงทางเศรษฐกิจ EU ไม่ควรมองข้ามพลังของความเชื่อที่อาจกลายเป็นจริง และควรพัฒนากรอบการวิเคราะห์และยุทธศาสตร์ที่ชัดเจนในการรับมือ

----

ที่มา https://infobrics.org/post/42743/

https://www.robert-schuman.eu/en/european-issues/736-the-brics-a-geopolitical-challenge-overlooked-by-the-european-union