'ซีเรีย' กุญแจสำคัญพลังงานตะวันออกกลาง เปิดทางเชื่อม 4 ทะเล เร่งฟื้นท่อส่งก๊าซ-น้ำมันสู่ยุโรป

13-12-2024

      การล่มสลายของรัฐบาลซีเรียอาจนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญของแผนที่พลังงานในตะวันออกกลางแม้ซีเรียจะมีปริมาณน้ำมันสำรองไม่มากนัก แต่ที่ตั้งทางภูมิศาสตร์ทำให้ประเทศนี้เป็นศูนย์กลางด้านโลจิสติกส์ที่สำคัญสำหรับผู้ผลิตน้ำมันและก๊าซในภูมิภาคตะวันออกกลาง โดยเฉพาะในฐานะจุดเชื่อมต่อของเส้นทางขนส่งพลังงานสู่ยุโรป

     ภายใต้วิสัยทัศน์ "กลยุทธ์สี่ทะเล" ของอดีตประธานาธิบดีบาชาร์ อัล-อัสซาด ซีเรียถูกวางตำแหน่งให้เป็นศูนย์กลางเครือข่ายพลังงานที่เชื่อมโยงทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ทะเลแคสเปียน ทะเลดำ และอ่าวเปอร์เซีย ผ่านระบบท่อส่งพลังงาน 4 เส้นทางหลัก

     เส้นทางแรกคือท่อส่งก๊าซอาหรับ (Arab Gas Pipeline) ที่ออกแบบให้ขนส่งก๊าซจากอียิปต์ผ่านอิสราเอล จอร์แดน ซีเรีย และเลบานอน ไปยังตุรกีและยุโรป แต่ประสบปัญหาหลายครั้ง โดยเฉพาะช่วงที่ผ่านซีเรียซึ่งได้รับผลกระทบจากสงครามกลางเมืองในปี 2554

     เส้นทางที่สองคือท่อส่งน้ำมันอิรัก-ซีเรีย ที่เคยเป็นเส้นทางขนส่งน้ำมันจากอิรักสู่ทะเลเมดิเตอร์เรเนียน แต่ได้รับความเสียหายจากสงครามอิรักในปี 2546 และสงครามกลางเมืองซีเรียในปี 2554

นอกจากนี้ยังมีโครงการที่ถูกเสนอแต่ยังไม่ได้ดำเนินการ ได้แก่ ท่อส่งก๊าซกาตาร์-ซีเรีย-ตุรกี ระยะทาง 1,500 กิโลเมตร ที่ถูกซีเรียปฏิเสธในปี 2552 และท่อส่งก๊าซอิหร่าน-อิรัก-ซีเรีย ที่มีการลงนามข้อตกลงเบื้องต้นในปี 2554 แต่ถูกระงับไป

     การล่มสลายของรัฐบาลซีเรียอาจนำไปสู่การปรับโครงสร้างเส้นทางท่อส่งก๊าซและน้ำมันครั้งใหญ่ โดยสื่อตุรกีรายงานว่าโครงการท่อส่งก๊าซกาตาร์-ซีเรีย-ตุรกี อาจได้รับการพิจารณาอีกครั้ง ขณะที่อิรักแสดงความสนใจฟื้นฟูท่อส่งน้ำมันเก่าในปี 2566

     แม้ตลาดน้ำมันจะไม่ได้ตอบสนองรุนแรงต่อการเปลี่ยนแปลงในซีเรียเมื่อวันที่ 9 ธันวาคม แต่ราคาก๊าซธรรมชาติปรับตัวขึ้นประมาณ 10% สะท้อนความคาดหวังต่อโอกาสในการฟื้นฟูและพัฒนาโครงข่ายพลังงานในภูมิภาค โดยเฉพาะในบริบทที่ยุโรปกำลังมองหาแหล่งพลังงานทางเลือกเพื่อลดการพึ่งพารัสเซีย

สำหรับ 4 เส้นทางสำคัญที่ผ่านดินแดนซีเรีย ซึ่งเป็นจุดยุทธศาสตร์เชื่อมต่อระหว่างแหล่งผลิตพลังงานกับตลาดในยุโรป ประกอบด้วย:

1. ท่อส่งก๊าซอาหรับ (Arab Gas Pipeline - สีชมพู):

- เส้นทาง: อียิปต์ → อิสราเอล → จอร์แดน → ซีเรีย → เลบานอน → ตุรกี

- สถานะ: ได้รับผลกระทบจากสงครามกลางเมืองซีเรียตั้งแต่ปี 2554

2. ท่อส่งน้ำมันอิรัก-ซีเรีย (Iraq-Syria Oil Pipeline - สีดำ):

- เส้นทาง: อิรัก → ซีเรีย → ท่าเรือเมดิเตอร์เรเนียน

- สถานะ: เสียหายจากสงครามอิรักปี 2546 และสงครามซีเรียปี 2554

3. ท่อส่งก๊าซกาตาร์-ซีเรีย-ตุรกี (Qatar-Syria-Turkiye Pipeline - สีเขียว):

- เส้นทาง: กาตาร์ → ซีเรีย → ตุรกี → ยุโรป

- ระยะทาง: 1,500 กิโลเมตร

- สถานะ: ถูกซีเรียปฏิเสธในปี 2552 แต่อาจได้รับการพิจารณาใหม่

4. ท่อส่งก๊าซอิหร่าน-อิรัก-ซีเรีย (Iran-Iraq-Syria Pipeline - สีฟ้า):

- เส้นทาง: อิหร่าน → อิรัก → ซีเรีย → เลบานอน → เมดิเตอร์เรเนียน

- สถานะ: มีการลงนามข้อตกลงเบื้องต้นปี 2554 แต่ถูกระงับ

    จากแผนที่แสดงให้เห็นว่าซีเรียอยู่ในตำแหน่งยุทธศาสตร์ที่เป็นจุดตัดของเส้นทางพลังงานทั้งแนวเหนือ-ใต้ (จากอ่าวเปอร์เซียและอียิปต์สู่ตุรกีและยุโรป) และแนวตะวันออก-ตะวันตก (จากอิหร่านและอิรักสู่เมดิเตอร์เรเนียน) ซึ่งสอดคล้องกับวิสัยทัศน์ "กลยุทธ์สี่ทะเล" ที่ต้องการเชื่อมโยงทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ทะเลแคสเปียน ทะเลดำ และอ่าวเปอร์เซียเข้าด้วยกัน

---

IMCT NEWS

ที่มา https://x.com/SputnikInt/status/1866584548852576332